پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ پائولو همۀ زندگی ایده‌آل را در اکنون ترسیم می‌کند. اگر آینده‌ای نیز در کار است، همه‌اش به تصویر امروز زندگی بستگی دارد[2] و گذشته را باید یک‌سره فراموش کرد. او در پی آن است که همۀ شادی و نشاط را برای زیستن اکنون بخواهیم و این‌گونه به رویارویی با وعدۀ شادی‎ها و لذت‌هایی می‌رود که ادیان برای آیندۀ مؤمنان وعده می‌دهند. پائولو کوشیده است بگوید راه معنوی باید به‌گونه‌ای باشد که همۀ لذتش را در لحظۀ اکنون برای سالک به ارمغان داشته باشد.
شعار پائولو در مهم‌ترین کتابش، کیمیاگر، این است: «نه در گذشته زندگی می‌کنم و نه در آینده. تنها اکنون را دارم و اکنون است که برایم جالب است، اگر بتوانی همواره در اکنون بمانی، انسان شادی خواهی بود».[3] از نگاه او، اکنون تنها چیزی است که هرکس دارد و آن‌هم  بسیار کوتاه است.[4] هیچ‌چیز جز لحظۀ اکنونی که در اختیار است، از آنِ انسان نیست. بهتر است به گونه‌ای زندگی کنیم که گویی همین امروز نخستین یا آخرین روز زندگی است.[5] پائولو در تمثیل این کلام خویش می‌گوید: «راهب پس از نشان دادن یک موز کال و یک موز گندیده به شاگردش، موزی رسیده از خورجین بیرون آورد و گفت: این لحظه اکنون است. بدان که چگونه باید بی‌هراس آن‌را زندگی کنی.»[6]
پائولو زندگی برخی را که تنها در اکنون زندگی می‌کنند می‌ستاید. او زندگی کودکان را ستایش می‌کند؛ چون آنان گذشته ندارند و تنها به فکر اکنون خویش‌اند.[7] کوچ‌نشینان را نیز ستودنی می‌داند. آنان نیز تنها اکنون را دارند و به همین دلیل همیشه شادند.[8] او زندگی در جنگ را نیز به‌دلیل این‌که هرکس تنها به فکر لحظۀ اکنون خویش است، می‌پسندد.[9] پائولو حتی برای این‌که به رهروانش تلقین کند که تنها به فکر اکنون و لذت از آن باشند، سفارش می‌کند برای تمرینی معنوی گاه در خیابان راه بروند و تکرار کنند: در این‌جا و اکنونم.[10]
پائولو در توجیه این سخن خویش نیز به کلام عیسی مسیح تمسک می‌جوید: «عیسی مسیح که همۀ ما می‌شناسیمش، به سوی زن نابکار برگشت و گفت: ... فقط نگران امروزتان باشید؛ هم‌چون سوسن‌های چمن که نه محنت می‌کشند و نه می‌ریسند، بلکه نمو می‌کنند و در شکوه آراسته‌اند».[11]
بررسی و نقد:
- «در اکنون زندگی می‌کنیم و لذت زندگی در اکنون است.»
1. گرچه انسان در اکنون زیست می‌کند، اما نباید فراموش کند که برای فردا زندگی می‌کند. پائولو چه به معاد ادیان الهی معتقد باشد، چه تناسخ هندویی، باید بپذیرد که زندگی فردا به زندگی امروز بسته است. باید به‌گونه‌ای زندگی کرد که لذت امروز موجب ذلت فردا نشود.
2. فارغ از معاد زندگی امروز در زندگی فرداهای دیگر همین دنیا نیز مؤثر است. سالک باید بداند امروز به‌گونه‌ای زندگی کند که از آرامش فردایش پریشان نشود. زندگی کنونی هرکس مولود زندگی گذشته اوست. موفقیت‌های گذشته، او را در موقعیتی بهتر قرار می‌دهد و کوشش‌های پیشینش تجربه‌هایی گران‌بها را برای او فراهم می‌کند. حیات روحی و روانی فرد نیز به گذشته او وابسته است. نوع زندگی گذشته اگر به دنیاگرایی، حرص، خودخواهی و شهوت آلوده باشد، آینده‌ای بیمار در انتظار است. روان چنین انسان‌هایی روزبه‌روز در آتش حرص و شهوت پریشان‌تر خواهد شد.
3. گذشته‌های تیره معمولا آینده‌های تاریک را در پی دارند و روان فرد را از آن اشتباه‌ها پریشان می‌کنند. تنها راه رهایی از سیاهی و تباهی گذشته، توبه و عزم بر راستی است. توبه کنندگان با عبرت از گذشتۀ خود، همۀ سیاهی‌ها را می‌شویند و از نکبت آن رهایی می‌یابند. اینان با نگاه به گذشته تنها عزمشان بر ترک اشتباه‌ها بیشتر می‌شود و قدر سلامت و بهبودی منش امروز خویش را بهتر می‌دانند.

پی‌نوشت:

[1]. چون رود جاری باش، پائولو کوئلیو، ترجمه آرش حجازی، کارون، تهران، 1386، ص 31.
[2]. کیمیاگر، پائولو کوئلیو، ترجمه آرش حجازی، تهران، 1388، کارون، ص 115.
[3]. همان، ص 99.
[4]. ورونیکا تصمیم می‌گیرد بمیرد، پائولو کوئلیو، ترجمه آرش حجازی، 1387، کارون، تهران، ص157.
[5]. کیمیاگر2، پائولو کوئلیو، ترجمه آیسل برزگر جلیلی مقام، شیرین، تهران، 1383، ص 24، 25.
[6]. چون رود جاری باش، پائولو کوئلیو، ترجمه آرش حجازی، کارون، تهران، 1386، ص 216.
[7]. کوه پنجم، پائولو کوئلیو، ترجمه آرش حجازی، کارون، تهران، 1383، ص 217.
[8]. زهیر، پائولو کوئلیو، ترجمه آرش حجازی، تهران، 1384، کارون، ص 221.
[9]. همان، ص 121، 171.
[10]. ساحرۀ پورتوبلو، پائولو کوئلیو، ترجمه آرش حجازی،تهران، 1386، کارون، ص 236.
[11]. همان، ص 254.
برای اطلاع بیشتر مراجعه کنید به: شریعت رؤیا، حامد حسینیان، نشر موسسه امام خمینی (رحمه‌الله)، 1393، ص 319.