پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ حدیث غدیر از احادیث متواتری است که در وادی غدیرخم در حجة‌الوداع از پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) درباره امامت امام علی (علیه‌السلام) نقل شده است؛ با وجود اینکه حدیث غدیر با سند‌های صحیح و به صورت متواتر از طریق شیعه و سنی نقل شده است، اما در عین حال برخی از علمای اهل سنت صحت این حدیث را زیر سؤال برده‌اند.

ابن حجر هیتمی یکی از علمای اهل سنت در این زمینه می نویسد: «شیعیان اتفاق نظر دارند که آنچه به عنوان دلیل بر امامت آورده می شودف باید متواتر باشد. در حالی که متواتر نبودن حدیث غدیر معلوم است. زیرا درباره صحت این حدیث بین پیشوایان علم حدیث، اختلاف وجود دارد و آنانکه در صحت این حدیث اشکال کرده‌اند، برخی از پیشوایان علم حدیث همانند ابوداود سجستانی و ابوحاتم رازی و غیر ایشان هستند.(1)

پاسخ
این اشکال در نظر هر فرد آگاه به تاریخ و روایت، سخنی سخیف و از سر تعصب و پیش داوری است، زیرا تعداد زیادی از علمای اهل سنت به صحیح بودن این حدیث اعتراف کرده‌اند.

شمس‌الدین ذهبی، عالم مشهور اهل سنت و از بزرگان علم رجال اهل سنت که او را پیشوای جرح و تعدیل نامیده اند، در موارد متعدد به متواتر بودن حدیث غدیر اعتراف کرده است. وی در کتاب سیر اعلام النبلاء که از معتبرترین کتاب های اهل سنت در علم رجال است، ‌در شرح حال محمد بن جریر طبری صاحب تفسیر و تاریخ، می نویسد: «محمد بن جریر طبری اسناد روایت غدیرخم را در چهار جلد جمع‌آوری کرده است که من قسمتی از آن را دیدم و از گستردگی روایات آن شگفت‌زده شدم و یقین کردم که این اتفاق افتاده است.»(2)

ابن‌کثیر دمشقی که از شاگردان ذهبی به شمار می‌رود، به نقل از استادش می‌نویسد: «ذهبی گفت: این حدیث به صورت متواتر نقل شده است و من یقین کردم که از رسول خدا ‌(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌) صادر شده است، اما جمله: «اللهم وال من والاه» نیز سندش قوی است.»(3)

ابن حجر عسقلانی یکی دیگر از علمای بزرگ اهل سنت که به همراه ذهبی از بزرگان علم رجال اهل سنت به حساب می‌آید، در شرح صحیح بخاری، بسیاری از سند‌های حدیث غدیر را صحیح و حسن می‌داند و در این زمینه می‌نویسد: حدیث «من کنت مولاه فعلی مولاه» را ترمذی و نسائی با سند صحیح نقل کرده‌اند، سند‌های بسیاری دارد که همه آنها را ابن‌ عقده در کتاب مستقلی جمع‌آوری کرده است و بسیاری از اسناد آن صحیح و یا حسن هستند.(4)

قندوزی حنفی نیز پس از نقل حدیث غدیر از طرق بسیار و از کتب مختلف می نویسد: «محمد بن جریر طبری، حدیث غدیرخم را از هفتاد و پنج طریق نقل کرده است و کتاب مستقلی به نام «الولایه» درباره آن تألیف کرده است. ابوالعباس احمد بن محمد بن سعید بن عقده نیز در تألیف مستقلی آن را از یکصد و پنجاه طریق، نقل کرده است.»(5)

پی‌نوشت:
1. ابن حجر هیتمی، الصواعق المحرقه، ج1، ص125.
2. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج14، ص277، مؤسسة الرسالة، بیروت.
3. ابن‌کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، السیرة النبویة، ج4، ص426.
4. ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، فتح الباری شرح صحیح البخاری، ج7، ص74، دار المعرفة، بیروت.
5. قندوزی، ینابیع الموده، کاظمیه، دارالکتب العراقیه، ج1، ص98.