پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ سیاست بخشی جدایی ناپذیر از دین مبین اسلام است و نمی‌توان بین دیانت و سیاست، فاصله انداخت. سیاستی که از دین فاصله بگیرد قطعاً فسادزا خواهد بود و دیانتی هم که از سیاست بهره‌ای نبرده باشد کامل نخواهد بود. صوفیه ازجمله فرقه‌های درون شیعی است که برخلاف دین مبین اسلام، قائل به جدایی دین از سیاست است. رفتار سران این فرقه در مورد این مسئله بسیار ضدونقیض است، چنانچه برخی از اقطاب همچون صالح علیشاه و رضا علیشاه پیروان خود را از ورود به سیاست نهی می‌کردند. کما اینکه سلطان حسین تابنده در اثری از خود با عنوان "یادداشت‌هایی از سفر به ممالک اسلامی" در گفت‌وگویی که با یکی از اقطاب و بزرگان صوفی مصر به اسم سیدالبکری که رئیس صوفی اهل سنت و عهده‌دار امور سیاسی، اجتماعی، مذهبی و طریقتی صوفیان مصر بوده، این‌گونه می‌گوید که: «به او گفتم ولی بزرگان ما در امور سیاسی دخالت نمی‌کنند و اصلاً وارد سیاست نمی‌شوند. حتی در انتخابات نیز دخالت نمی‌کنند و تشکیلات ظاهری اداری هم ندارند و فقط اجتماعات آن‌ها مذهبی است.» [1]

اما در مورد قطب دیگر این فرقه ماجرا متفاوت است. نورعلی تابنده که درویشی به‌شدت سیاسی بود وقتی قبل از انتخابات سال 88 از او درباره انتخابات پیش رو سؤال می‌کنند می‌گوید: «از من راجع به مسائل سیاسی و اجتماعی سؤال نکنید؛ چون من راجع به مسائل طریقتی نظر می‌دهم.» [2] ولی از سوی دیگر همان قطب هنگام انتخابات، وقتی منافع خود و فرقه را در حضور در انتخابات می‌بیند، همه دراویش را به حمایت از کاندیدایی خاص دعوت می‌کند [3] و خلاف نظر و دیدگاه اقطاب سلف خود رفتار می‌کند.

البته نورعلی تابنده این سیاسی کاری خود را توجیه کرده و دخالت در انتخابات را ورای مسائل سیاسی دانسته است. وی در آخرین جلسه سخنرانی دولت سرای تهران مورخ 24 اردیبهشت 96، با اشاره به اصل عدم مداخله دراویش در سیاست، انتخابات را مقوله‌ای فراتر از دایره سیاست خواند و بر همین اساس، حضور و شرکت فقرا در انتخابات را وظیفه‌ای شرعی و ملی دانست که منافاتی با اصل دخالت در سیاست ندارد. [4] البته این توجیهی کودکانه است برای فرار از پاسخگویی بابت ورود و دخالت در سیاست که منهی عنه بزرگان این فرقه است.

این تضاد و تناقض در رفتار و عمل بزرگان دراویش گنابادی اولاً نشان دهنده، همان ابن‌الوقت بودن سران این فرقه است. ثانیاً حاکم نبودن یک طرز تفکر ثابت که مریدان و پیروان آن‌ها بتوانند نسبت به آن با جزم و یقین رفتار کنند. کما اینکه در این دوره از انتخابات که نورعلی تابنده دیگر در میان دراویش نیست، دراویش گنابادی تصمیم به تحریم انتخابات گرفته‌اند و از جدایی دین از سیاست می‌گویند، درحالی‌که نورعلی تابنده شرکت در انتخابات را یک وظیفه دینی و جدای از سیاست می‌داند.

پی‌نوشت:
[1]. تابنده گنابادی، سلطان حسین (رضا علیشاه)، یادداشت‌هایی از سفر به ممالک اسلامی، ص 212
[2]. تابنده نورعلی، مکاتیب عرفانی، شماره شانزدهم، ص 20
[3]. روزنامه اعتماد ملی، یکشنبه 17 خرداد 1388، ص 4
[4]. نورعلی تابنده، 24/ 2/ 1396