موضوع انحراف از دین اسلام بعد از رحلت جانگداز پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در میان جامعه اسلامی شروع شد و رفته رفته به جایی رسید که موجب فرقه‌های متعدد در دین گشت. به راستی چرا دین اسلام که پیامبر خاتم (صلی الله علیه و آله و سلم) آن را با معجزه جاویدان و اخلاق حسنه به عنوان آخرین دین برگزیده برای بشریت به ارمغان آورد بعد از رحلت ایشان دچار آراء و تفسیرهای متعدد قرار گرفت و مردم در پذیرش آن به فرقه‌های مختلف تفکیک شدند؟
از جمله ریشه‌های این رخداد تاسف بار، ضایعه جبران ناپذیر ممنوعیت نقل حدیث در زمان عمر بود. عبارت «حسبنا کتاب الله» که عمر بن خطّاب آن را در کنار بستر پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و هنگام وصیّت ایشان بر سر زبان‌ها انداخت: «هنگامی که پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در بستر احتضار بود، گروهی از جمله عمر بن خطاب نزد حضرت حاضر بودند. پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: بشتابید تا مطلبی را برایتان بنویسم که پس از آن گمراه نشوید. عمر در آن جمع گفت: بیماری بر پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) غلبه کرده، قرآن میان شماست و همان برای ما کافی است...» [1] این مسئله موجب شد عده‌ای به خاطر به دست آوردن منافع شخصی و یا از دست ندادن آن، به این کلام عمر متمسک شوند و روایات و ارشادات رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) را نادیده بگیرند و کار تا جایی شدت گرفت که قریب به یک‌صد سال روایت کردن و نقل حدیث پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) ممنوع گشت و در این فاصله نیز بر حسب شرایط طبیعی حافظان احادیث و روایات نیز کاسه عمرشان به سر آمد و بدون این‌که بتوانند محفوظات خود را مکتوب کنند و یا آن را نشر دهند زندگی را ترک کردند  و بدین گونه شد که با عدم دسترسی و محروم ماندن از روایات پیامبر و متمسک نشدن به اهل‌بیت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) طیفی از مردم و از جمله وهابیت به گمراهی و ضلالک کشیده شدند.

پی‌نوشت:
[1]. بخاری، صحیح بخاری، دار ابن کثیر، بیروت1407، ج6، ص2680