یکی از مسائل و موضوعات اختلافی میان مسلمانان و وهابیان، مسأله «زیارت قبر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و قبور انبیا، صالحان و عموم مسلمانان» است. ابن تیمیه حرّانی با سخنان مبهم و دو پهلوی خود درباره مسأله زیارت قبر نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) و تشکیک در مشروعیت و مأجور بودن کسانی که به زیارت قبر شریف آن حضرت می‌روند، به تشویش اذهان عمومی مسلمانان پرداخت و جرقه فتنه‌ای را زد که شلعه‌های آن تا به امروز دامن‌گیر مسلمانان می‌باشد و کشورهای اسلامی در آتش همان فتنه می‌سوزند.[1]

این در حالی است که زیارت قبر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) از نظر قرآن، عملی پسندیده و شرعی است و مسلمانان در طول تاریخ اسلام به این عمل مبادرت می‌ورزیدند و در این راستا به کمالاتی نیز دست می‌یافتند. از باب نمونه خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید: «وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلاَّ لِيُطاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُکَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحيماً [نساء/64] ما هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر برای این که به فرمان خدا، از وی اطاعت شود. و اگر این مخالفان ، هنگامی که به خود ستم می کردند (و فرمانهای خدا را زیر پا می گذاردند) ، به نزد تو می آمدند و از خدا طلب آمرزش می کردند و پیامبر هم برای آنها استغفار می کرد خدا را توبه پذیر و مهربان می یافتند.»

نحوه استدلال به آیه شریفه برای مشروعیت زیارت قبر پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) به این صورت می‌باشد که زیارت عبارت است از حاضر شدن نزد زیارت شونده، خواه برای استغفار باشد و خواه غیر آن. خداوند در این آیه شریفه به گنه‌کاران دستور می‌دهد تا برای بخشش گناهان خود، نزد رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) بروند و آن حضرت را واسطه و شفیع قرار دهند. آیه کریمه صریحا دلالت می‌کند بر جواز و رجحان زیارت و رفتن نزد پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در زمان حیات آن حضرت و روایات فراوانی بر حیات برزخی پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)، شنیدن سلام کسانی که به آن حضرت سلام می‌دهند و عرضه شدن مسلمانان بر آن حضرت و حتی عرضه شدن اعمال انسان بر اقوام و نزدیکان میت، دلالت دارد.همچنین صحابه و مسلمانان نیز از آیه کریمه، مطلق آمدن نزد پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) ـ هم در زمان حیات و هم پس از رحلت آن حضرت) را فهمیده‌اند و آن را مختص و مقید به زمان حیات ندانسته‌اند. به عنوان مثال: تقی الدین سبکی می‌نویسد: فهم و برداشت علما از آیه کریمه این است که خداوند در آیه کریمه، مسلمانان را به آمدن نزد پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) دعوت می‌کند و این دعوت خداوند، عام است و اختصاصی به زمان حیات آن حضرت ندارد، بلکه شامل پس از رحلت آن حضرت نیز می‌شود و لذا گفته‌اند: یکی از مستحبات برای کسی که کنار قبر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌آید، قرائت همین آیه کریمه می‌باشد.[2]

پی‌نوشت:

[1]. «بل الأحادیث المذکورة  فی هذا الباب کلّها أحادیث ضعیفة... .» مجموعة الفتاوی، ابن‌تیمیه حنبلی، مؤسسة دارالوفا، ج 26، ص 83.
[2]. «فهم العلماء من الأیة العموم فی الحاتین و استحبوا لمن أتی إلی قبره أن یتلو هذه الآیة و یستغفره الله تعالی.» شفاء السقام فی زیارة خیر الأنام، تقی الدین سبکی شافعی، محقق: سید محمد رضا حسینی جلالی، ص 183.