تناقض ابن حجر هیثمی در مورد حدیث غدیر
ابن حجر عسقلانی یکی از علمای بزرگ اهل سنت و از بزرگان علم رجال اهل سنت در کتاب شرح صحیح بخاری، بسیاری از سندهای حدیث غدیر را صحیح و حسن میداند و در این زمینه مینویسد: حدیث «من کنت مولاه فعلی مولاه» را، ترمذی و نسائی با سند صحیح نقل کردهاند.
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ حدیث غدیر از احادیث متواتری است که در وادی غدیرخم در حجةالوداع از پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآله) درباره امامت امام علی (علیهالسلام) نقل شده است؛ با وجود اینکه این حدیث با سندهای صحیح و به صورت متواتر از طریق شیعه و سنی نقل شده است، اما در عین حال برخی از علمای اهل سنت صحت این حدیث را زیر سؤال بردهاند.
ابن حجر هیتمی یکی از علمای اهل سنت در این زمینه مینویسد: «شیعیان اتفاق نظر دارند که آنچه به عنوان دلیل بر امامت آورده میشود باید متواتر باشد، در حالی که متواتر نبودن این روایت (غدیر) معلوم است. چرا که درباره صحت این حدیث، بین پیشوایان علم حدیث اختلاف وجود دارد و آنانکه در صحت این حدیث اشکال کردهاند، برخی از پیشوایان علم حدیث همانند ابوداود سجستانی و ابوحاتم رازی و غیر ایشان هستند.»(1)
پاسخ
تعداد زیادی از علمای اهل سنت به صحیح بودن این حدیث اعتراف کردهاند. ابن حجر عسقلانی از علمای بزرگ اهل سنت که از بزرگان علم رجال اهل سنت به شمار میآید، در تهذیب التهذیب که یکی از کتب معتبر رجالی اهل سنت است مینویسد: «ابن جریر حدیث غدیر را از طرق گوناگون در کتاب مستقلی، با تصحیح آن جمعآوری کرده است و کسی که به اسناد آن توجه خاص کرده است، ابن عقده است. وی این حدیث را از زبان بیش از هفتاد صحابی نقل کرده است.»(2)
ابوحامد غزالی دانشمند بزرگ و مشهور قرن ششم که ذهبی از او با عنوان اعجوبه زمان یاد می کند، درباره حدیث غدیر می نویسد: «از خطبههای پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) خطبه غدیرخم است که همه مسلمانان بر متن آن اتفاق دارند. رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) فرمود: هر کس من مولا و سرپرست او هستم، علی مولا و سرپرست او است.»(3)
علامه شمسالدین جزری شافعی که کتاب مستقلی درباره فضائل امیرمؤمنان (علیهالسلام) نوشته است، بعد از نقل حدیث احتجاج و شاهد گرفتن امیرالمؤمنین (علیهالسلام) به حدیث غدیر در رحبه، میگوید: «این حدیث از این جهت حسن و از جهات زیادی صحیح و از جهت امیرالمؤمنین علی (علیهالسلام) و رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) متواتر است، گروههای زیادی از گروههای زیادی دیگر آن را روایت کردهاند، سخن کسانی که بدون آگاهی از دانش حدیث آن را ضعیف دانستهاند، ارزشی ندارد و نباید به آن اعتنا کرد.»(4)
اما ابن حجر هیتمی با اینکه علیه مذهب شیعه و استدلال شیعه به حدیث غدیر ایراد گرفته است، خود به کثرت اسناد حدیث در کتابش اعتراف کرده و مینویسد: «در صحت حدیث غدیر شکی نیست، زیرا گروهی مانند: ترمذی، نسائی و احمد آن را با سند نقل کردهاند، اسناد این حدیث فراوان است و شانزده تن از اصحاب آن را روایت کردهاند و در نقلی که احمد دارد میگوید: سی نفر از اصحاب در زمان خلافت علی (علیهالسلام) وقتی که علی از آنان درخواست گواهی بر شنیدن این حدیث از رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) کرد، شهادت دادند که آن را از پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) شنیدهاند؛ بیشتر سندهای این حدیث صحیح و حسن است و سخن کسی که بر سند آن بخواهد ایراد بگیرد، ارزش توجه ندارد.»(5) و این تناقض هیتمی، نشان از تعصب و سعی او در رد کردن استدلال شیعه دارد؛ در حالیکه خود خلاف سخنش را میداند. بنابراین حدیث غدیر نزد اهل سنت، هم صحیح و هم متواتر است.
پینوشت:
1. ابن حجر هیتمی، احمد بن محمد، الصواعق المحرقة علی اهل الرفض والضلال والزندقة، ج1، ص125، مؤسسة الرسالة، لبنان، چاپ اول.
2. ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تهذیب التهذیب، ج7، ص339.
3. غزالی، محمد بن محمد، سر العالمین وکشف ما فی الدارین، ج1، ص18، بیروت/ لبنان، چاپ اول.
4. جزری شافعی، محمد بن محمد، اسنی المطالب فی مناقب سیدنا علی بن ابی طالب کرم الله وجهه، ص48.
5. ابن حجر هیثمی، احمد بن محمد، الصواعق المحرقة علی اهل الرفض والضلال والزندقة، ج1، ص106و 107، مؤسسة الرسالة، لبنان، چاپ اول.
افزودن نظر جدید