پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ شیخ احمد الطیب، شیخ الازهر مصر، بیان داشت: دین اسلام دین انسانیت و مساوات و برابری میان همه مردم است. دینی است که خون و جان و آبروی انسان‌ها را محترم می‌شمارد و آموزه‌های اخلاقی بسیاری دارد که خلاصه آن را می‌توان در خطبه حجه الوداع پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) یافت؛ آن‌جا که صدهزار مسلمان را به نمایندگی از تمام انسان‌های جهان خطاب قرار می‌دهد. این خطبه دارای دقت بالایی از جهت سند، و تاریخ آن از حیث تعداد مسلمانان و زمان و مکان این واقعه و سخنانی که بیان شده و اسامی مبلغان آن است.
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در این جمع متلاطم، خطبه خود را ایراد کردند و تاریخ تاکنون ثبت نکرده است که پیش از حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، کسی چنین جمع کثیری از مردم را برای ایراد خطبه در یک‌جا جمع کند. یکی از فرازهای مهم این خطبه بدین شرح است: «ای مردم! بدانید که پروردگار شما یکی است، آگاه باشید که نه عرب بر عجم و نه عجم بر عرب، هیچ برتری ندارد جز با تقوا. ای مردم! آگاه باشید که من این رسالت را ابلاغ کردم. خداوندا! خودت شاهد باش!»
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در انتهای خطبه خود حتی ستون خانواده یعنی زنان را نیز فراموش نکرده و با صدای بلند، مردم را به رعایت حقوق زنان دعوت کردند. اولین نکته قابل تأمل در این خطبه تاریخی آن است که این خطبه تنها مسلمانان را خطاب قرار نداده است، بلکه همه مردم مورد خطاب آن حضرت قرار گرفته‌اند. لذا ایشان برای خطاب مردم از عبارات «ایها المسلمون» و «ایها المؤمنون» استفاده نمی‌فرماید، بلکه مردم را با عبارت «ایها الناس» خطاب می‌کند؛ این خطبه، هشداری به همه مردم جهان است که از ریختن خون یکدیگر و غارت اموال و از بین بردن آبروی یکدیگر بپرهیزند.
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در این خطبه، امت اسلامی و سایر امت‌ها را به ضرورت هم‌بستگی و همکاری در تمام جوامع دعوت می‌کند؛ زیرا جوامعی که اصول غیر انسانی مانند درگیری و خشونت و تفرقه را جایگزین اصول انسانی کرده‌اند، هیچ راه فراری جز انحلال و سقوط ندارند. حضرت رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در پایان خطبه تاریخی خود می‌فرماید: «من در میان شما دو چیز به ودیعه می‌گذارم که اگر به آن دو چنگ بزنید، هرگز گمراه نخواهید شد. آن دوچیز کتاب خدا و اهل بیتم هستند.»

پی‌نوشت:
پایگاه اطلاع رسانی دبیرخانه شورای برنامه ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت به نقل از خبرگزاری تقریب، «شیخ الازهر، یادداشتی به مناسبت میلاد رسول اکرم(ص) نگاشت؛ دین اسلام دین انسانیت و مساوات است»، شناسه خبر: 31487، ۲۲ آبان ۱۳۹۸.