پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از شبهاتی که اخیرا رایج شده و در فضای مجازی زیاد مشاهده می‌شود، مخصوصا بین نوایمان‌های مسیحی، تناقض بین برخی آیات قرآن در ارتباط با تقدیم آفرینش زمین بر آسمان یا آسمان بر زمین است، اصل شبیه از این قرار است که مطرح می‌کنند در قرآن یکجا گفته شده اول زمین آفریده شده بعد آسمان: «هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُمْ مَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاءِ فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيم.[1] او است كه هر چه در زمين هست را يكسره براى شما آفريد سپس به آسمان پرداخت و هفت آسمان را نظم بخشید و به همه چيز دانا است.
در جایی دیگر بیان می‌کند که ابتدا آسمان آفریده شده بعد زمین: «أَأَنْتُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمِ السَّمَاءُ بَنَاهَا؛ رَفَعَ سَمْكَهَا فَسَوَّاهَا؛ وَأَغْطَشَ لَيْلَهَا وَأَخْرَجَ ضُحَاهَا؛ وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَلِكَ دَحَاهَا»[2] آيا آفرينش شما دشوارتر است يا آسمانى كه [او] آن را برپا كرده است؟سقف آن را برافراشت و آن (به اندازه‌ها) را منظّم ساخت و شبش را تاریک و روزش را آشکار نمود و زمین را بعد از آن گسترش داد.
اما آیا حقیقتا این دو بخش نتیجه‌ای متناقض را ارائه می‌دهند؟ در پاسخ باید گفته شود خیر و ابدا.
توضیح آنکه در آیه نخست قرآن از خلقت آنچه در زمین است برای انسان صحبت می‌کند و این به معنی خلق شدن زمین در این دوره است چرا که خلق آنچه در زمین است بدون خلق خود زمین بی‌معناست، اما در آیه دوم خداوند بیان می‌کند زمین را بعد از خلق آسمان گسترش داده نه خلق کرده باشد که تناقض پیش آید، در ترجمه‌ای که باعث شبهه شده چنین فرض می‌شود که در بخش اول خدا از تقدم آفرینش زمین بر آسمان سخن گفته و در بخش دوم بیان شده اول آسمان را خلق کردیم و بعد زمین را خلق کردیم و بلاخره کدام مقدم بوده‌اند؟
در حقیقت مروجان نظریه تناقض با بی‌دقتی و سطحی‌نگری روشن، معنی واژه‌ی "دحاها" را خلق دانسته‌اند، حال آنکه معنی آن گسترش دادن است نه خلق " دحا" از ماده دحو (بر وزن محو) به معنى گستردن است بعضى نيز آن را به معنى تكان دادن چيزى از محل اصليش تفسير كرده‌‏اند و چون اين دو معنى لازم و ملزوم يكديگرند به يك ريشه باز مى‏‌گردد[3].
پس جمع این دو بخش از این قرار است که خدا ابتدا زمین را آفرید و آنچه در آن بود را برای انسان؛ بعد به آفرینش و منظم ساختن آسمان پرداخت و بعد از آن گسترش زمین رخ داد، و گسترش با خلق کردن متفاوت است چرا که خلق یعنی چیزی که نبوده و وجود یافته اما گسترش یعنی چیزی که وجود داشته را بیشتر و وسیع کردن.

پی‌نوشت:

[1] البقره 29
[2] النازعات، 27 _30
[3] ناصر، مکارم شیرازی، تفسير نمونه، ج‏26، ص 100