قرآن كريم به پيامبر فرمان مي دهد كه هيچ گاه بر جنازه منافق نماز نگزارد و نبايد بر كنار قبر او بايستد آنجا كه مي فرمايد:
«وَلاتُصَلِّ عَلي أَحَدٍ مِنْهُمْ مّاتَ اَبَداً وَلاتَقُمْ عَلي قَبْرِه اِنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِه وَماتُوا وَهُمْ فاسِقُونَ» [1] .
«براي كسي از آنان (منافقان) اگر بميرد، هيچ گاه نماز نگزار و بر قبر آنان (براي طلب مغفرت) نايست، آنان به خدا و پيامبرش كفر ورزيدند و در حالي كه فاسق و بدكارند، مرده اند.»

در اين آيه، براي هدم شخصيت منافق، و دادن گوشمال به اعضاي اين حزب، به پيامبر خدا فرمان مي دهد:
1 - بر جنازه احدي از آنان نماز مگزار.
2 - بر قبر آنان نايست. اين حقيقت را با جمله «ولا تقم علي قبره» ادا كرده است.
از اين كه مي فرمايد: درباره منافق اين دو كار را انجام نده، مفهومش آن است كه اين كار درباره غير منافق خوب و شايسته است.
اكنون بايد ببينيم مقصود از «وَلا تَقُمْ عَلي قَبْرِهِ» چيست؟ آيا مقصود تنها قيام به هنگام دفن است كه درباره منافق جايز نيست و درباره مؤمن لازم و شايسته است؟ يا مقصود اعم از زمان دفن و ديگر مواقع است؟
برخي از مفسّران آيه را ناظر به زمان دفن دانسته اند ولي گروهي ديگر؛ مانند بيضاوي و غيره، با ديد وسيع نگريسته و آيه را چنين تفسير مي كنند: «ولا تَقُمْ عَلي قَبْرِهِ لِلدَّفْنِ أوْلِزِيارَةٍ.» [2] .
دقت در مفاد آيه مي رساند كه مقصود يك معناي وسيع است؛ اعم از توقف هنگام دفن يا وقوف پس از آن.

زيرا دو جمله، مجموعِ مضمون آيه را تشكيل مي دهد و آنها عبارتند از:
* * *
[1] توبه: 84.
[2] تفسير بيضاوي، ج 3، ص 77.