همان گونه كه ملاحظه شد، قول به جسد هورقليايى در تفكّر احسايى، تبيين كننده‏ ى معاد جسمانى به شمار رفت و بر همين اساس، در نظام اعتقادى شيخيّه، مبناى تبيين مسئله‏ى معراج پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله نيز قرار گرفته است. احسايى، معتقد بود كه معراج جسمانى، طبق برداشت از ظاهر آيات و روايات و فهم متعارف مسلمانان، مستلزم خرق و التيام است و خرق و التيام نيز محال است. در نتيجه، پيامبر اسلام صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله در هر فلكى، جسمى متناسب با آن را داشتند.(16)
البته، شايد سخن شيخ احمد احسايى در شرح جمله «مستجير بكم» از زيارت جامعه، دلالت بر تجديد نظر و برگشت وى از نظريّه سابق در باب معراج جسمانى پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله باشد، چنان كه آورده است:
... ولهذا صعد النبيّ صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ليلة المعراج بجسمه الشريف مع ما فيه من البشريّة الكثيفة و بثيابة التي عليه و لم يمنعه ذالك عن اختراق السماوات والحجب و حجب الأنوار، لقلّة ما فيه من الكثافة. ألاتراه يقف في الشمس ولايكون له ظلّ مع أنَّ ثيابه عليه كاضم حلالها في عظيم نوريته و كذالك حكم أهل بيته عليهم‏السلام .
در هر حال، اين سخنان، مخالف قول مشهور و برداشت عمومى و عرفى از مسئله‏ى معراج پيامبر اكرم صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله و كيفيّت زندگى ظاهرى آن حضرت است.