رسول گرامى (صلى الله عليه وآله وسلم)شريفترين و گرامى ترين انسانى است كه خدا آفريده است. آيات قرآنى به مقام و منزلت پيامبر اشارات فراوانى دارند كه نقل آنها در اين مختصر نمى گنجد.

در منزلت پيامبر كافى است كه بدانيم خدا او را مايه مصونيت مردم از عذاب مى شمارد و تصريح مى كند كه تا او در ميان مردم است خدا آنان را با نزول عذاب مجازات نمى كند:
(وَما كانَ اللّه ليُعذّبَهُم وَأَنْتَ فيهِمْ وَما كانَ اللّهُ مُعذِّبَهم وهُمْ يَسْتَغْفرون).(1)
«هرگز خدا آنان را تا تو در ميان آنان هستى مجازات نمى كند، همچنانكه آنان و اتا زمانى كه طلب آمرزش مى كنند عذاب نمى كند».

در عظمت پيامبر كافى است كه خدا نام او را در كنار نام خود و اطاعت او را در كنار اطاعت خويش قرار داده است:
(وَمَنْ يُطِعِ اللّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْفازَ فَوزاً عَظيماً).(2)

اين آيات وآيات ديگر همگى از كرامت و منزلت آن حضرت حكايت مى كند; منزلتى كه براى آن نظيرى در صفحه آفرينش نيست.براى همين مقام قدسى كه پيامبر در پيشگاه خدا دارد، دعاى او رد نمى شود، لذا به گنهكاران دستور داده شده كه به محضر پيامبر بروند و از او درخواست كنند كه در حقّ آنان استغفار كند:

(وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنفُسَهُمْ جاؤُوكَ فَاستَغْفَرُوا اللّه وَاستَغفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللّهَ تَوّاباً رَحِيماً).(3)

«هرگاه آنان زمانى كه بر خويش ستم كرده اند نزد تو بيايند و از خدا طلب مغفرت كنند،و پيامبر نيز براى آنان طلب مغفرت كند، خدا را توبه پذير و رحيم خواهند يافت».

از برخى از آيات استفاده مى شود كه پيامبران ديگر نيز از شأن و منزلتِ وساطت در پيشگاه الهى، برخوردار بوده اند. به عنوان نمونه فرزندان يعقوب آنگاه كه خطاى آنان آشكار گشت به پدر گفتند:

(يَا أَبانَا استَغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا إِنّا كُنّا خاطِئين* فَقالَ سَوفَ استَغْفِرُ لَكُمْ رَبّي انَّهُ هُوَ الغَفُورُ الرَّحيم).(4)
«پدرجان براى مغفرت گناهان ما از خداوند طلب آمرزش كن; ما خطاكار بوديم. يعقوب گفت: به زودى از پروردگارم طلب مغفرت خواهم كرد، همانا او آمرزنده و رحيم است».

در جواز اين نوع توسل، جاى هيچ بحث و گفتگويى نيست و مخالفتى با آن، به چشم نمى خورد. چيزى كه مهم است آگاهى از سبب استجابت دعاى پيامبران است.

مسلماً ريشه استجابت دعاى پيامبران را بايد در روح پاك و نفس كريم او و قرب ايشان نسبت به خداوند جستجو كرد. به پاس اين كرامت معنوى است

كه خداوند دعاى پيامبران را مى پذيرد.

بديهى است كه دعاى برخاسته از روح پاك و قلب مملّو از مهر الهى، بدون چون و چرا به هدف اجابت مى رسد.

اگر سخنى باشد، در جواز توسل به پيامبر در حال ممات اوست. و با توجه به آنچه كه در بخش زيارت گفتيم، دانسته شد كه فرقى بين حيات و ممات پيامبر نيست و حضرتش در هر دو حالت، قادر به طلب مغفرت از درگاه الهى است. تفصيل آن در توسل ششم خواهد آمد.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1 . انفال/33.
2 . احزاب/71.
3 . نساء/64.
4 . يوسف/97ـ98.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------