ب) روايات
1 - پيامبر اسلامصلي الله عليه وآله فرمود: «هر مسلماني بر قبر برادر مومنش كه او را در دنيا ميشناخته عبور كند و از او سوال كند، خداوند روحش را برميانگيزد تا جواب او را بدهد».(194)
2 - در روايت از پيامبرصلي الله عليه وآله ثابت شده كه فرمودهاند: مردگان صداي كفش تشييع كنندگان را ميشنوند.(195)
3 - ابن قيم جوزيه در كتاب «الروح» ميگويد: «سلف بر اين مطلب اجماع كرده و به تواتر رسيده است كه شخص مرده، كساني را كه به زيارتش ميآيند ميشناسد و از آمدنشان مسرور ميشود».(196)
4 - ابن ابي الدنيا در كتاب «القبور» از عايشه نقل ميكند كه رسول خداصلي الله عليه وآله فرمود: «هر كس به زيارت قبر برادر مومنش رود و نزد قبرش بنشيند، مرده با او انس ميگيرد، و جواب سلامش را ميدهد، تا هنگامي كه برخيزد و برود».(197)
5 - همچنين از ابوهريره نقل شده است كه پيامبر اكرمصلي الله عليه وآله فرمود: «هر كس بر قبر شخصي عبور كرده و بر صاحب آن درود فرستد، صاحب قبر، او را شناخته و سلامش را جواب ميدهد».(198)
6 - بيهقي از سعيد بن مسيب نقل ميكند: ما با علي بن ابي طالبعليه السلام داخل قبرستان مدينه شديم. حضرتعليه السلام ندا داد: اي اهل قبرستان! سلام و رحمت خدا بر شما باد، از خبرهاي خود بر ما ميگوييد يا ما شما را خبر دهيم؟ سعيد ميگويد: صدايي شنيديم كه در جواب ميگويد: «وعليكم السلام ورحمه الله وبركاته يا اميرالمومنين» خبر ده ما را از آنچه اتفاق افتاد. حضرتعليه السلام فرمود: اما زنان شما به همسري ديگران در آمدند، اموال شما تقسيم شد، و اولاد شما نيز در زمره ايتام در آمدند. ساختمانهايي كه بنا كرديد دشمنانتان در آنها ساكن شدند. اين خبرهايي است كه نزد ماست، شما چه خبرهايي داريد؟
سعيد ميگويد: مردهاي به صدا درآمد و گفت: هر آينه كفنها پاره شد، موها ريخت، پوستها از بدن جدا شد، حدقهها بر صورتها ريخت و از بينيها چرك بيرون آمد. آنچه را فرستاده بوديم يافتيم، و آنچه را به جا گذارديم، خسارت ديديم...».(199)
ابن قيم جوزيه در بحثي در اين باره كه آيا مردگان زيارت افراد زنده را درك ميكنند؟ ميگويد: «همين كه كسي به زيارت ميت ميآيد، ميگويند: «زاير» اين خود دليل بر اين است كه مرده، زاير را ميشناسد؛ زيرا اگر او را نشناسد به زيارت كننده، زاير گفته نميشود».(200)
7 - بخاري و مسلم نقل كردهاند: «هر گاه مرده داخل قبر گذارده شود، صداي كفش تشييع كنندگان را ميشنود».(201)
8 - ابوهريره ميگويد: پيامبرصلي الله عليه وآله هر گاه به قبرستان ميرفت، با اهل قبور اين چنين سخن ميگفت: «السلام عليكم اهل الديار من المومنين والمسلمين، وانا ان شآء الله بكم لاحقون، اسال الله لنا ولكم العافيه».(202)
9 - ابن عباس ميگويد: «يكي از اصحاب بر سر قبري خيمه زد؛ در حالي كه نميدانست آنجا قبر مردهاي است، ناگهان صداي قرايت سوره ملك به گوش او رسيد، تا وقتي كه سوره را ختم كرد. نزد پيامبرصلي الله عليه وآله آمد و عرض كرد: اي رسول خدا! من بر قبري خيمه زدم؛ در حالي كه نميدانستم قبر است، ناگهان صداي سوره ملك را از آنجا شنيدم. حضرتصلي الله عليه وآله فرمود: اين سوره مانع از عذاب و نجات دهنده انسان از عذاب قبر است».(203)