تا اين جا از آيات و شيوه كار پيامبر روشن گشت كه حج در حالي كه يك عمل عبادي است، ابعاد سياسي بارزي دارد كه خود رسول گرامي گاهي بدان عينيت مي بخشيد و در احاديث و كلمات پيامبر نيز به اين ابعاد اشاره شده است كه برخي را مي آوريم:
از رسول گرامي سخناني به اين ترتيب در كتاب «التاج الجامع للاصول» جلد 2، صفحه 98-99 نقل شده است:

1 - بهترين جهاد حجي است كه پذيرفته و قبول شده باشد. [1] .

2 - حج و عمره مفرده، جهاد همگاني است و در آن، زن و مرد و ناتوان و توانا شركت مي كنند. [2] .

3 - آيا براي زنان جهادي است؟ بله براي زنان جهادي است كه در آن جنگ مطرح نيست و آن شركت در مراسم حج است. [3] .

4 - گروه برگزيده نزد خدا سه طايفه اند: مجاهد، زائر خانه خدا براي حج و زائر خانه خدا براي عمره. [4] .
در اين احاديث «حج»، جهاد همگاني و يا جهاد زن معرفي شده است و در حديث آخر، جهاد كننده با زائر خانه خدا به عنوان گروه برگزيده معرفي شده اند كه خدا آنها را دعوت كرده است.
اگر در اين روايت، حج، جهاد خوانده شده است، بايد ميان اين دو، نوعي نشانه و همرنگي وجود داشته باشد تا بتوان نام «جهاد» را بر «حج» اطلاق كرد و يكي از علل نام گذاري حج به جهاد اين است كه:
حج بسان جهاد است در آثار و اهداف، و اين فريضه الهي در عين عبادت، تلاش خاصي در موضع معيني است و نقشه هاي جهاد عملي و وسائل ارتباط و نحوه همكاري مسلمانان با يكديگر در همين مراسم طرح ريزي مي شود.
* * *
[1] اَفْضَلُ الْجَهادِ حَجٌ مَبْرُورٌ.
[2] جِهادُ الْكَبِير والصَّغير والضَّعيف وَالْمَرأَةِ، وَالْحَجُّ وَالْعُمْرَةُ.
[3] نَعَم عَلَيْهِم جَهادٌ لا قِتالَ فِيهِ، الحَجُّ وَالْعُمْرَةُ.
[4] وَفْدُ اللَّهِ ثَلاثَةَ: الغازي والحاجُّ وَالمُعْتَمِرُ.