شیهه:

عبادات بر دو نوعند برخى از آنها نيابت پذيرند(مانند صدقه و حج) و برخى ديگر نيابت پذير نمى باشند (مانند نماز و قرائت قرآن و روزه) . در اين صورت چگونه فردى اين اعمال را به نيابت از ميت انجام مى دهد در حالى كه اين اعمال نيابت پذير نيست.

پاسخ

نيابت پذيرى و يا عدم نيابت پذيرى عمل را بايد از شرع گرفت، مثلاً: اسلام نيابت پذير نيست، هر چند انسان صد بار از طرف كافر به توحيد و رسالت پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم)گواهى دهد سودى به حال كافر ندارد امّا روزه به گواهى روايات نيابت پذير است.

پيامبر گرامى (صلى الله عليه وآله وسلم)فرمود: من مات وعليه صيام، صامَ عنه وليّه.(1)
«هر كس بميرد و روزه اى بر ذمه او باشد، وارث او از جانب او روزه مى گيرد».

و نظير اين روايات در آغاز بحث گذشت، حال چگونه مدعى مى گويد نماز نيابت پذير نيست در صورتى كه به نيابت پذيرى حج اعتراف مى كند، و طواف در حج با نماز همراه است، اگر عملى در يك مورد نيابت پذير شد با موارد ديگر فرقى نخواهد داشت.

حاكم در مستدرك خود يادآور مى شود كه پيامبر فرمود:
«ويس قلب القرآن لا يقرؤها رجل يريد اللّه تبارك و تعالى والدار الآخرة إلاّ غفر له واقرؤها على موتاكم».(2)
«ياسين قلب قرآن است، آن كسى كه خدا و سراى ديگر را بخواهد و آن را بخواند گناهانش بخشيده مى شود، و اين سوره را در كنار (قبور) اموات خود بخوانيد».

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1 . صحيح مسلم:3/155، باب قضاء الصيام عن الميّت.
2. مسند احمد:5/26.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------