6ـ سنن نسائى

6ـ سنن نسائى (م 303 هـ.ق)
در «مجتبى» با 5761([743]) يا 5758([744]) روايت، كتاب يا بخش ويژه ‏ى فضائل يا مناقب ديده نمى‏شود، ولى در لابه ‏لاى كتاب‏هاى ديگر و به مناسبت‏هاى گوناگون فضائل اهل بيت علیھم السلام ذكر شده است.([745])
ولى در «كبرى» اين چنين نيست. اين كتاب براى نخستين بار در سال 1411 هجرى قمرى (1991 م)، به وسیله‌ی «دار الكتب العلميّهًْ» در بيروت چاپ شده است و بار ديگر «مؤسسهًْ الرسالهًْ» نيز آن را به چاپ رسانده است. پس از چاپ «كبرى» همين كتاب را نيز از صحاح مى‏ دانند؛ هرچند كه مشهور همان «مجتبى» يا «صغرى» است.
«عبدالغفار سليمان البندارى»، محقق نخستين چاپ «كبرى» مى ‏گويد:
«... أما بعد ... فاليوم أشرقت الدنيا بمولد هذا المصنّف الكبير ... بعد أن كان حبيسا مفقودا حينا من الزمان غائبا عن عيون أهله وذويه ... واليوم ... أهنى‏ء المسلمين قاطبة في شتى بقاع الأرض أزفُّ إليهم هذا السّفر القيم خارجا في أحسن ثوب وأجمل حلة.
واليوم يحق لي أن أقلّب بأناملي في الترتيب الثابت دهرا لمصنفات السنّة الستّة، كي أضع هذا المرجع القيم في مكانه وموضعه ليكون مكانة في مدرج الأهميّة بين كتب السنّة الخامس، وليصبر بكل فخر وجدارة ترتيب كتب السنّة الجديد في صحيفة تاريخية يشهد الزمان مولدها الآن هو:
1ـ صحيح البخاری ...؛
2ـ صحيح مسلم ...؛
3ـ سنن أبي داود ...؛
4ـ سنن الترمذي ...؛
5ـ السنن الكبری ...؛
6ـ المجتبي ...؛
7ـ سنن ابن ماجة»([746]).
بايد گفت به سختى بتوان اين ديدگاه را مورد پذيرش بيشتر دانشمندان دانست. در جاى ديگر مى ‏خوانيم:
«... فإن كتاب «السنن الكبری» للامام النسائى أحد الكتب الستّة الأصول...»([747]).
در بخش نخست، درباره اينكه آيا «مجتبى» از مصنفات خود نسائى است يا اينكه از شاگردش «ابن السُّنّي» است، سخن به ميان آمد؛ براى بيشتر دانستن درباره اين چالش مى ‏توان به پيشگفتار «حسن عبد المنعم شَلبي»، پژوهشگر «كبرى» روى آورد. او پژوهشگرانه مى ‏گويد «مجتبى» نيز كار نسائى است و ابن السنى تنها راوى «مجتبى» است.([748])
بايد گفت: آنچه از کتاب‌ها ستّه است «مجتبى» است و نه «كبرى». از سده ‏هاى گذشته مجتبى را پنجمين كتاب از صحاح مى ‏دانسته‏اند به ويژه اينكه «كبرى» نيز در دسترس نبوده و آنچه را دانشمندان دانش حديث داشته ‏اند همان «صغرى» بوده است.([749]) از اين‏رو در اينجا به «مجتبى» پرداخته مى‏شود.
پاورقي ها: ------------------------------------------------------------------------------------
[743]) الكتب الستّهًْ؛ سنن النسائي الصغرى دارالسلام.
[744]) المجتبى من السنن المشهور بِـ«سنن النسائي» (بيت الأفكار الدّوليّهًْ).
[745]) مانند پنج كتاب ديگر.
[746]) كتاب السنن الكبرى؛ ج1، ص3 دارالكتب العلميّهًْ.
[747]) كتاب السنن الكبرى؛ ج1، ص5 مؤسسهًْ الرسالهًْ.
[748]) همان؛ صص 21ـ 32.
[749]) نك: بخش نخست سنن نسائى.