2- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنِ ابْنِ أُذَيْنَةَ عَنْ زُرَارَةَ أَنَّ رَجُلًا سَأَلَ أَبَا جـَعـْفـَرٍ ع عـَنْ قَوْلِ اللَّهِ جَلَّ وَ عَزَّ وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِنْ بَنِى آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلى أَنْفُسِهِمْ أَ لَسْتُ بِرَبِّكُمْ قالُوا بَلى إِلَى آخِرِ الْآيَةِ فَقَالَ وَ أَبُوهُ يَسْمَعُ ع حَدَّثَنِى أَبـِى أَنَّ اللَّهَ عـَزَّ وَ جـَلَّ قـَبَضَ قَبْضَةً مِنْ تُرَابِ التُّرْبَةِ الَّتِى خَلَقَ مِنْهَا آدَمَ ع فَصَبَّ عـَلَيـْهـَا الْمـَاءَ الْعـَذْبَ الْفـُرَاتَ ثُمَّ تَرَكَهَا أَرْبَعِينَ صَبَاحاً ثُمَّ صَبَّ عَلَيْهَا الْمَاءَ الْمَالِحَ الْأُجـَاجَ فـَتـَرَكـَهـَا أَرْبـَعـِيـنَ صـَبـَاحاً فَلَمَّا اخْتَمَرَتِ الطِّينَةُ أَخَذَهَا فَعَرَكَهَا عَرْكاً شَدِيداً فـَخـَرَجـُوا كـَالذَّرِّ مـِنْ يـَمـِيـنـِهِ وَ شِمَالِهِ وَ أَمَرَهُمْ جَمِيعاً أَنْ يَقَعُوا فِى النَّارِ فَدَخَلَ أَصْحَابُ الْيَمِينِ فَصَارَتْ عَلَيْهِمْ بَرْداً وَ سَلَاماً وَ أَبَى أَصْحَابُ الشِّمَالِ أَنْ يَدْخُلُوهَا
اصول كافى ج : 3 ص : 10 رواية : 2

ترجمه روايت شريفه :
زراه گـويـد: مـردى از امـام بـاقـر (ع ) دربـاره ايـن آيه پرسيد: [چون پروردگارت از فـرزندان آدم ، از پشتهايشان ، نژادشان را بر گرفت و آنها را بر خودشان گواه ساخت كـه مـگـر مـن پروردگار شما نيستم ؟ گفتند: چراـ تا آخر آيه 172 سوره 7 ـ] حضرت در حالى كه پدرش ميشنيد پاسخ داد.
پدرم بمن حديث فرمود كه : خداى عزوجل يك مشت از خاك زمينيكه آدم (ع ) را از آن آفريد بر گـرفـت و آب گـواراى فـرات [2] بـر آن بـريـخـت ، و آنـرا چـهـل صـبـاح بـحـال خـود گـذاشـت ، سـپـس بـر آن آب شـور و تـلخ ريـخـت و چـهـل صـبـاح ديگر وا گذاشت . چن آن گل خمير شد، آنرا بر گرفت و بشدت ماليد، آنگاه آدمـيـان مـانـنـد مـور از راست و چپش ‍ بجنبش در آمدند، بهمگى دستور فرمود بآتش در آيند، اصـحـاب يـمـيـن داخـل شـدنـد و آتـش بـر آنـهـا سـرد و سـلامـت گـشـت و اصـحـاب شمال از داخل شدن سرپيچى كردند.

شرح :
درباره عالم ذر و اقرار گرفتن از مردم ، بعضى از دانشمندان بظهور روايتى كه از عـمـر رسـيـده جـمـود كـرده و گـفـتـه انـد: چـون خـدايـتـعـالى آدم را آفـريـد، نـسـل او را مـانـنـد مـورچـگـان از پـشـتـش در آورد و آنـهـا را زنـده سـاخـت و عـقـل و شـعـور داد و سـپـس از آنـهـاپـرسـيد. و برخى گفته اند: خدايتعالى در خلقت انسان دلائلى بـراى ربوبيت خود قرار داده و عقول ايشان را چنان رهبرى فرموده كه اگر بطبع و فـطـرت خـود بـيـنـديـشـنـد، بربوبيتش اقرار كنند. و دسته ئى گفته اند: اين اقرار و اعـتـراف بـلسـان قـابـليـت واسـتـعـداد جـواهـر و ذوات آنـهـاسـت مـانـنـد آيـه شـريـفـه :فـقـال لهـا و للارض ائتـيـهـا طـوعـا و كـرهـا، قـالتـا اءتـيـنـا طـائعـيـن و بـرخـى احـتمال داده اند كه اين اقرار بلسان ملكوتى بوده ، مانند يسبح لله ما فى السموات و ما فى الارض ‍