شيخيه
فرقه شيخيه، براساس تعاليم عالم شيعى، شيخ احمد احسائى، در نيمه اول قرن سيزدهم به وجود آمد. پيروان اين فرقه مجموعاً از مردم بصره، حلّه، كربلا، قطيف، بحرين و بعضى از شهرهاى ايران بودند.(1)
اساس اين مذهب، مبتنى بر تركيب «تعبيرات فلسفى قديم» متأثر از آثار سهروردى با اخبار آل محمد صلى الله عليه و آله است.(2) آموزه هاى ويژه بنيانگذار اين فرقه، غير از آن كه مايه انشعاب داخلى فرقه شد؛ زمينه ساز پيدايش دو فرقه منحرف «بابيت» و «بهائيت» نيز گرديد.
نام ديگر اين گروه «كشفيه» است. كشفيه، كنايه از كشف و الهامى است كه رهبران اين فرقه، براى خود قائل بودند. مدعى جانشينى شيخ، فردى به نام «سيدكاظم رشتى» بود. وى در خصوص نامگذارى شيخيه به «كشفيه» مى نويسد:
«خداوند سبحان، حجاب جهل و كورى دين را از بصيرتها و چشمهاى ايشان برداشته و ظلمت شك و ريب را از قلوب و ضماير آنها برطرف كرده است».(3)
اين فرقه به «پايين سرى» ـ در مقابل «بالاسرى» ـ نيز ناميده شده است. علّت نامگذارى آن ممنوع دانستن زيارت و اقامه نماز در بالاسر قبر امام معصوم عليه السلام است كه مخالفان، آنان را «پايين سرى» مى خواندند.