29- فرقه مازياريه
اين فرقه از ياران و پيروان مازيار نامى هستند كه آئين محمره را در ميان مردم گرگان رواج داد، و گروهى از روستائيان آن سامان بر او آئين او گرويدند كه به ظاهر از اسلام سخن مى گويند و در دل كينه مسلمانان را شديدا مى پرورانند. اينان نماز را به پا مى دارند و قرآن را به فرزندان خود ياد مى دهند ولى روزه ماه رمضان را نمى گيرند.
مازيار دست به شورشى بزرگ در اطراف گرگان زد و سرانجام در عصر حكومت معتصم ، يارانش سركوب گرديدند و خود نيز گرفتار شد و در سرمن راى در برابر بابك خرم دين بر دار شد.(272)
در اين باره استاد مشكور مى گويد: مازياريه ، از پيروان مازيار به قارن اند كه از خرم دينان بودند. مازيار از خاندان امراى محلى قديم طبرستان بود كه پس از درگذشت پدرش قارن در دستگاه ماءمون خليفه عباسى راه يافت و اسلام را اختيار نمود و ماءمون او را محمد نام نهاد و حكومت قسمتى از طبرستان و رويان را به وى واگذار كرد، مازيار در طبرستان عمويش را بكشت و همه طبرستان را زير حكومت خود درآورد و خود را گيل گيلان و اسپهبد اسپهبدان ناميد و چندى بعد با طاهريان درافتاد و خراج اين منطقه را بدون واسطه عبدالله بن طاهر به دربار خليفه فرستاد. سرانجام به تحريك افشين سردار نامى ايرانى كه با طاهريان ميانه خوبى نداشت و ميل داشت كه حكومت خراسان را بدست آورد، از ارسال خراج به دربار خليفه خوددارى كرد. مازيار در سال 224 هجرى رسما عليه خليفه عباسى دست به قيام و شورش زد و مذهب سرخ پرچمان را كه همان مذهب خرم دينان بود براى خود و يارانش برگزيد و دستور داد تا كشاورزان عليه اربابان خود شورشى برپا دارند و اموالشان را به غارت برند و خودش مساجد بسيارى از آبادى ها را خراب كرد و گروه زيادى از مردم سارى و آمل را به زندان انداخت و مخالفان خود را بدست گروه سرخ پرچمان سپرد تا آنان را قتل عام سازند و ماليات يك ساله را در مدت دو ماه از اهالى گرفت .
مازيار با ترفند برادرش كوهيار، به دست حسن بن حسين ، عموى عبدالله بن طاهر حاكم خراسان گرفتار شد و او را به سامراء بردند و در آنجا به دستور خليفه عباسى بدار زدند.(273)