علماي اسلام اتفاق نظر دارند كه سوگند دادن خدا، بر مخلوق و يا حق مخلوق حرام است. [1] .

پاسخ:
معناي اجماع اين است كه علماي اسلام در هر عصري و يا در تمام اعصار، بر حكمي از احكام اتفاق نظر پيدا كنند، در اين صورت از نظر دانشمندان اهل تسنن خودِ «اتفاق نظر»، يكي از حجت هاي الهي است و از نظر علماي شيعه از اين نظر حجت است كه از رأي اما معصوم و موافقت او كه در ميان امت زندگي مي كند، حكايت مي نمايد. حال مي پرسيم: آيا درباره اين مسأله چنين اتفاق نظري وجود دارد؟ ما در اينجا علماي شيعه و ديگر علماي اهل تسنن را كنار گذارده و تنها به نظر پيشوايان مذاهب چهارگانه استناد مي كنيم. آيا اين چهار پيشوا به تحريم چنين مطلبي فتوا داده اند؟ اگر داده اند متن فتاواي آنان را با ذكر كتاب و تعيين صفحه بيان كنيد.
اصولاً در كتابهاي فقهي و حديثي علماي سنت، اين نوع توسل، عنوان نشده است، تا درباره آن نظر دهند. در اين صورت اتفاق و اجماعي كه نويسنده «الهدية السنيّه» ادعا مي كند، كجاست؟ تنها كسي كه وي از او تحريم نقل مي كند، چهره ناآشنايي است به نام «العز بن عبدالسلام»، تو گويي علماي اسلام در مولف الهدية السنيه والعز بن عبدالسلام خلاصه شده اند!
سپس از ابوحنيفه و شاگرد او ابو يوسف نقل كرده است كه به نظر اين دو نيز گفتن «بحقّ فلان» مكروه است.
خلاصه، دليلي به نام اجماع در اين مسأله وجود ندارد و فتواي اين دو نفر در برابر روايات استوار از پيامبر گرامي و اهل بيت او كه به اتفاق محدثان اهل سنت، ثقل اصغر و قول آنان حجت است، [2] .چه ارزشي مي تواند داشته باشد، تازه صحت انتساب آن فتوا به «ابوحنيفه» ثابت نيست.
* * *
[1] كشف الارتياب، ص 32، نقل از الهدية السّنية.
[2] حديث ثقلين از احاديث متواتر اسلامي است و جز معاند، كسي در تواتر آن شك نمي كند.