تحلیل کوتاهى در مورد این بیانیّه

این بیانیّه که به امضاى برترین مقام مذهبى وهّابیّت عربستان در عصر خودش یعنى «عبدالعزیز بن عبدالله بن باز» و 20 نفر از علماى طراز اول آنان رسیده و کمى قبل از فوت آن عالم معروف مذهبى وهابى تهیّه شده، حاوى نکات مهمى است که به بعضى از آن ذیلا اشاره مى شود:

1ـ گرچه سزاوار بود این بیانیه پیش از آن همه خونریزى و هتک نفوس و اموال و اعراض منتشر مى شد، و بى شباهت به نوشداروى بعد از مرگ سهراب نیست، ولى با توجّه به این که ضرر را از هر جا جلوگیرى کنند سود و منفعت است، جاى تقدیر و تشکّر فراوان دارد که در برابر گروه تندروان که مدّعى پیروى از دستورات شارع هستند، اتمام حجّت بسیار قوى و گویا شده است و روشن ساخته اند آنها که پیرو این بیانیه نیستند، پیروان هوى و هوس هاى خویشتن مى باشند نه دستورات اسلامى و در یک کلمه اسلام از این کارها بیزار است.

2ـ این بیانیّه عملا راه را براى نقد افکار و عقاید شیخ محمّد بن عبدالوهّاب گشوده که حتّى وهّابیان مى توانند با حفظ احترام او، افکارش را نقد کنند و به جمع بندى معتدل ترى در آیین وهّابیّت برسند که بتوانند با سایر مسلمین جهان تعامل خوبى داشته باشند.

3ـ این بیانیّه که با تعبیراتى حساب شده همراه است به تندروان وهّابى اعلام مى کند که دوران تکفیر مسلمین گذشته است، و نباید و نمى توان هر کس را که موافق افکار آنها نیست، متّهم به کفر کرد و جان و مال و عرض او را بر باد داد، و این کار ممکن است سبب کفر عامل آن گردد.

4ـ این بیانیّه خدمت خوبى به جهان اسلام مى کند و چهره کریه خشونت بارى را که این گروه، از اسلام، در برابر جهانیان ترسیم کرده اند تا حدّ زیادى اصلاح مى کند و نشان مى دهد مسلمانان واقعى از این کارها بیزارند، گرچه برچیدن آثار منفى آن اعمال خشونت بار که سالیان دراز انجام شده به این آسانى ممکن نیست، به خصوص این که بهانه خوبى به دست ارباب کلیسا و صهیونیست ها داده، که آن را چهره واقعى اسلام معرّفى کنند و جهانیان را از آن بترسانند، پناه بر خدا از زیان هاى جاهلان، امیدواریم خداوند همه را به راه راست هدایت فرماید و از دام شیطان برهاند.