در تشريع الهى، براى هر موضوع واحد، جز يك حكم و قانون وجود ندارد. قسمت عظيمى از اختلافهايى كه ميان مسلمانان بر سر احكام وجود دارد، ناشى از عواملى است كه از مهمترين آنها پيروى افراد از هوى و هوس، و به تعبير محترمانه تر: پيروى آنان از سلايق شخصى است . اميرمؤمنان در يكى از سخنان خود به اين نكته اشاره مى كند:
«اى مردم فتنه ها،همواره با پيروى هوس ها و جعل مقرراتى بر خلاف قرآن، آغاز مى شود».(1)

در تاريخ براى اين نوع بدعت ها شواهدى يافت مى شود كه به ذكر دو نمونه از آن بسنده مى كنيم:

1.يكى از اقسام حج، حج تمتع است و آن وظيفه هر مسلمانى است كه 48 ميل يا بيشتر، دور از مكه زندگى مى كند. كسى كه موظف به انجام حج تمتع است، بايستى پس از انجام وظايف عمره، از حال اِحرام بيرون آيد و در اين حال، همه محرّمات احرام نيز، جز صيد، براى او حلال مى شود، آنگاه روز نهم براى انجام وظيفه حج مجدداً مُحْرِم مى شود.

تاريخ مى نويسد:در عصر رسول خدا يكى از صحابه پيامبر از اين نوع حج استقبال نكرد، زيرا براى او خوشايند نبود كه زائر خانه خدا، بين احرام عُمره و احرام حج، از لذايذ جنسى بهره بگيرد و يا در حالى كه آب غسل از سر و صورت او مى ريزد براى حج محُرم شود! از همين رو آنگاه كه به خلافت رسيد مسلمانان را از انجام فريضه مذكور نهى كرد(2)، در حاليكه اين امر، مخالفت با فرمان خدا و رسول بوده و بدعتى در دين محسوب مى شد كه جز پيروى از تمايلات درونى انگيزه اى نداشت، ولى خوشبختانه اين نوع تحريم، اثر موقت داشت و اكنون قاطبه اهل سنت، حج تمتع را بسان شيعه انجام مى دهند.

2. مالك ـ پيشواى فرقه مالكيه ـ نقل مى كند:«مؤذن نزد عمر بن الخطاب آمد، تا او را از ( دخول وقت) نماز صبح آگاه سازد چون خليفه را در خواب يافت براى بيدار كردن او گفت:" الصلاة خير من النوم": نماز بهتر از خواب است. خليفه از اين جمله خوشش آمد و گفت: "آن را در بانگ اذان صبح قرار دهيد"».(3)

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1 . «أيّها الناس إنّما بَدءُ وقوع الفتن أهواءٌ تتَّبع، وأحكام تُبتدع يخالف فيها كتاب اللّه»(كلينى، كافى:1/54، حديث 1، باب البدع).
2 . سنن ابى داود:2/156 شماره حديث 1789.|
3 . موطأ مالك: 78، رقم 8.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------