تونس[356]
تونس یا سرزمین کارتاژ قدیم کوچکترین کشور شمال افریقاست که بین لیبی و الجزایر و در ساحل جنوبی مدیترانه قرار دارد و با 163310 کیلومتر مربع و 8202000 نفر سکنه ، تراکم نسبی آن 1/50 نفر در کیلومتر مربع می باشد . ارتفاعات کرومیری در نواحی شمالی آن را غرب به شرق کشیده شده اند که آب و هوای این نقاط کوهستانی است . ناحیه ساحلی و جلگه ای شرقی که تا شهر قابس ادامه دارد ، از آب و هوای مدیترانه ای برخوردار می باشد . جلگه مرکزی تونس کوههای شمبی از نواحی شمالی جدا می شود . خلیج معروف این کشور در شمال شرقی آن قرار دارد .
شهر قیروان نخستین شهر مقدس مغرب ( افریقای شمالی ) پس از گرایش به اسلام به شمار می رود که در این کشور واقع شده است .
تونس نخستین سرزمین شمالی افریقاست که توسط فنیقی ها و رومی ها فتح شد و در قرن اول هجری مسلمانان آن را ضمیمه قلمرو خود نمودند . در سال 438 ه . ق این کشور توسط مغز بن بادیس صنهاجی از حوزه حکومت فاطمیان جدا شد و پس از سه دهه جدایی ، سلجوقیان آن را فتح نمودند .
درسال 1881م فرانسه به تونس مسلط شد تا اینکهه بدنبال مبارزات مردم در سال 1956م فرانسه ناگزیر شد به استقلال تونس تن در دهد . با این حال تونس بعد از استقلال ، حافظ منافع غرب شد و با دول اروپائی و بویژه فرانسه روابط سیاسی - فرهنگی و تجاری برقرار نمود . و تونسی که در طول قرون و اعصار ، مرکز تشکیلات اسلامی بود و به عنوان پایگاهی برای تهاجم به اروپا توسط مسلمین درآمده بود اکنون حالت وارونه ای یافته و ابر تیره ستم و باتلاق فساد در آن دیده می شود . هفته نامه ژون آفریک چاپ پاریس می نویسد :
« دولت تونس ، فضای آزادی غربی را در کشورش ایجاد کرده که در دیگر کشورهای غربی به ندرت دیده می شود . سینماها هر چیزی را به نمایش می گذارند ، کانال دو تلویزیون فرانسه از طریق شبکه سراسری تونس پخش[357]می شود ، کتابفروشی ها مملو از روزنامه ها و کتب غربی است . در تونس می توان مثل غربی ها تا دیروقت در بیرون از خانه بود و رقص و پایکوبی نمود و الکل خورد ، با خارجی ملاقات کرده و یا اینکه بدون ترس و واهمه فیلمهای ضد اخلاقی تماشا نمود » !
حبیب بورقیبه که از زمان استقلال تونس و استقلال تونس و از سال 1957م در تونس حکومت می کرد در اکتبر 1987م بدون خونریزی کنار رفت و زین العابدین بن علی اوضاع را بدست گرفت .[360]75% مردم تونس به امور کشاورزی و ماهیگیری اشتغال دارند . گندم ، جو ، زیتون ، مرکبات ، انگور و سبزیجات مهمترین محصولات زراعی آن است . فسفات ذخیره مهم معدنی این کشور می باشد . 50% نفت استخراجی آن به خارج از کشور صادر می شود . ازمنابع مهم درآمد تونس جهانگردی است .
اکثریت نژادی آن عرب و بقیه بربر و اروپائی اند . زبان و خط رسمی عربی است ولی زبان فرانسه هم در تونس رواج دارد . 98% مردم ، مسلمان و اغلب پیرو مذهب تسنن هستند . 61% شهرنشین بوده و میزان بیسوادی بالای 15 سال ، طبق آمار سال 1985م ، 8/45% است . در پایان سال 1988م این کشور 6672 میلیون دلار بدهی داشته است . از 6/9 میلیارد دلار تولید ناخالص ملی 4/14% به کشاورزی ، 1/33% به صنتعت و 4/53% به خدمات اختصاص داشته است .
3/6% تولید ناخالص داخلی در سال 1986 صرف امور آموزشی و تعلیم و تربیت می شده است . (1)
پاورقي:--------------------------------------------------------------------
1 - مغرب بزرگ پل بالتا ص 57 و 58 .