بدعت در لغت به معناي كار نو و بي‌سابقه است، و معمولا به كار بي‌سابقه‌اي گفته مي‌شود كه بيانگر نوعي حسن و كمال در فاعل باشد. «بديع» به معناي كار يا چيزي نو و بي‌سابقه است. اين واژه هر گاه درباره خداوند به كار رود به معناي اين است كه خداوند جهان را بدون استفاده از ابزار و بدون ماده پيشين و بدون اين‌كه از كسي الگوبرداري كرده باشد، آفريده است.(303)
واژه بدعت در روايات، غالبا در مقابل شريعت و سنت به كار رفته است و مقصود از آن، انجام دادن كاري است كه بر خلاف شريعت اسلام و سنت نبوي است. امام علي‌عليه السلام فرموده است: «انما الناس رجلان متبع شرعه ومبتدع بدعه»؛(304) «افراد دو گونه‌اند: يا پيرو شريعتند، يا بدعت‌گذار در دين.»
در جاي ديگر پيامبر گرامي اسلام‌صلي الله عليه وآله درباره نبوت فرموده است: «اظهر به الشرايع المجعوله، وقمع به البدع المدخوله»؛(305) «خداوند به واسطه پيامبرصلي الله عليه وآله شريعت‌هايي را كه فراموش شده بود و مردم از آن‌ها آگاهي نداشتند، آشكار ساخت، و بدعت‌هايي را كه اهل بدعت در اديان پيشين وارد كرده بودند ريشه‌كن ساخت.»
و در جاي ديگر فرموده است: «ما احدثت بدعه الا ترك بها سنه»؛(306) «هيچ بدعتي حادث نشد مگر اين‌كه به سبب آن سنتي ترك گرديد.»