1ـ دو عقیده متضاد
درباره صحابه دو عقیده مختلف وجود دارد: نخست این که همه آنها بدون استثنا در هاله اى از قداست قرار دارند و افرادى صالح، صادق، با تقوى و عادل بودند. به همین دلیل هر کدام روایتى از پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) نقل کنند، صحیح و قابل قبول است، و کمترین ایرادى بر آنها نمى توان گرفت، و اگر کارهاى خلافى از آنها سرزده، باید به توجیه گرى پردازیم. این عقیده گروه کثیرى از اهل سنّت است.
عقیده دیگر این که گرچه در میان آنها افرادى با شخصیّت، فداکار، پاک و با تقوا بوده اند، ولى افراد منافق و ناصالح نیز وجود داشته که قرآن مجید و پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) از آنها بیزارى مى جستند.
به تعبیر دیگر، همان معیارهایى را که براى شناخت افراد خوب از بد در همه جا به کار مى گیریم، باید درباره آنها نیز اعمال کنیم، منتها چون صحابه پیامبر(صلى الله علیه وآله) بودند، اصل را بر خوبى آنها بگذاریم ولى هرگز چشم خود را بر حقایق نمى بندیم و صدور اعمال منافى عدالت و صدق و راستى را نادیده نمى گیریم، چرا که این کار ضربه هاى سنگینى بر اسلام و مسلمین مى زند وسبب نفوذ منافقان در حوزه اسلام مى شود.
شیعیان و گروهى از روشنفکران اهل سنّت این عقیده را برگزیده اند.