اصل پنجم: معاد

«امامیه» مانند سایر مسلمانان به روز رستاخیز معتقدند، و عقیده دارند که خداوند همه مردم را پس از مرگ براى حساب و جزاى اعمال زنده خواهد کرد. معاد با همین روح و همین بدن صورت خواهد گرفت به طورى که اگر کسى او را ببیند خواهد شناخت که فلان شخص است.
درباره کیفیت معاد گفتگو زیاد است، آیا بازگشت مردگان از قبیل اعاده معدوم مى باشند؟ (یعنى انسان به کلى نابود مى گردد و سپس هستى تازه اى پیدا مى کند) و یا از قبیل ظهور موجود است؟ (یعنى انسان به کلى از بین نمى رود و در قیامت بار دیگر همان موجود به صورت اوّل آشکار و ظاهر مى گردد) اینها مطالبى است که عدم اطلاع از جزییات آن لطمه اى به عقیده به معاد نمى زند و پس از اعتقاد به اصل «روز رستاخیز» اطلاع بر این خصوصیات لازم نیست.(1)
امامیه به تمام مسائل مربوط به معاد و حیات پس از مرگ که در قرآن و احادیث قطعى وارده شده ایمان دارند مانند: بهشت و دوزخ، نعمتها و عذابهاى آن، میزان، صراط، اعراف، و نامه اعمال که تمام جزییات کارهاى هر کس در آن منعکس است، و همچنین معتقدند که هر کس جزاى کارهاى خود را مى بیند، در برابر نیکیها پاداش، و در برابر بدیها کیفر خواهد دید: «(فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّة خَیْراً یَرَه * وَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّة شَرّاً یَرَهُ); پس هر کس هم وزن ذرّه اى کار خیر انجام دهد آن را مى بیند * و هر کس هم وزن ذرّه اى کار بد کرده آن را (نیز) مى بیند»(2)و امثال این امور که یا از طریق وحى و قرآن مجید و یا از طریق روایات قطعى به ثبوت رسیده است.
این بود خلاصه عقاید شیعه امامیه در بخش اوّل وظایف دینى یعنى وظایف عقل; اکنون نوبت آن رسیده است که بخش دوم ایمان، یعنى وظایف عملى را بررسى نماییم.
* * *
1 . ولى البتّه اگر کسى بخواهد اتخاذ عقیده در پاره اى از این قسمتها پا در تمام جزییات آنها بنماید باید متکى به دلایل قطعى و یقینى باشد.
2 . سوره زلزله، آیه 7 و 8.