مقدمه  
اسماعيل فرزند امام صادق عليه السلام كه مورد علاقه بسيار پدر بزرگوارش بود، بدرود حيات گفت . به هنگام تشييع جنازه اسماعيل به سوى قبرستان بقيع در مدينه ، امام صادق (عليه السلام ) چند مرتبه دستور داد تا جنازه او را بر زمين نهادند و خضرتش كفن از چهره فرزند دلبند مى گشود و با وى وداع مى كرد. اين شدت علاقه شايعاتى را دامن زد.
پس از امام صادق عليه السلام ، پيروان حضرتش به شش گروه تقسيم شدند كه يكى از گروه ها معتقد به امامت اسماعيل بود و پس از اسماعيل در فرزندش محمد متوقف شدند. برخى از اين گروه منكر مرگ اسماعيل شدند و گفتند كه مرگ او ساختگى بوده تا از خطر دشمنان در امان باشيد.
فرقه اسماعليه بر اين باورند كه پس از مرگ اسماعيل ، فرزند محمد بن اسماعيل امام است .
آنان مدعى بودند كه امام صادق عليه السلام در دوران حيات خود بر امامت اسماعيل تصريح كرده است . و از طرفى امامت در هفت ختم مى شود. امام هفتمين از ديده ها پنهان است و اسماعيل از ديده ها شده و امامت براى هميشه در فرزندان اسماعيل باقى است در عين حال اسماعيليه نتوانستند سندى دال بر تصريح امام صادق عليه السلام به امامت اسماعيل ارائه كنند. و از طرفى در منابع شيعه و سنى نيز به چنين تصريحى يا نصى اشاره نشده است . و نيز ادعاى آنان مبنى بر ختم امامت در عدد هفت ، بى اعتبار و دروغ بود، چرا كه در كليه منابع عامه و خاصه تصريح بر ختم امامت در عدد دوازده شده و اسامى يكايك امامان از زبان پيامبر اسلام مشخص و معين گرديه است .
بهر حال فرقه اسماعيليه در تاريخ اسلام نقش مهمى داشته است گويند: اينان عقايد نو افلاطونى را با مذهب خود در آميختند و به تفسير و تاويل آيات و عقايد اسلامى پرداختند.
اين فرقه دولت فاطميان را در مصر پى ريختند و اساس مذهب خود را بر مدار احكام ائمه هفتگانه قرار دادند:
هفت روز هفته ، كواكب سيعه ، و... ولى بقيه مدار احكام ائمه را بر دوازده مى شمرند. اين گروه را اسماعيليه خالص گويند. اسماعيليه را اسامى مختلفى است باطنيه ، تعليميه ، بيعيه ، ملاحده ، حشيشيه ، قرامطه .
اسماعيل بن جعفر در سال 143 هجرى ، پنج سال قبل از شهادت امام صادق عليه السلام در گذشت و در قبرستان بقيع دفن گرديد.