تاريخ اسلام نشانگر آن است كه افراد بسياري به خاطر دستيابي به قدرت و يا به خاطر هدف شخصي از عنوان مقدس «مهدي موعود» سوء استفاده كرده اند، اين سوء استفاده از همان قرن اول هجرت آغاز شد و دو دوره ي خلافت عباسيان (از سال 132 هجري قمري به بعد) به اوج خود رسيد. البته اين موضوع نه تنها به اصل مطلب و قيام باشكوه حضرت مهدي (عج) آسيبي نمي رساند، بلكه بيانگر اصالت و واقعيت آن است، چرا كه اوصاف، ويژگي ها و نشانه هاي ظهور آن حضرت، و دست آوردهاي ممتاز انقلاب جهاني او در همه ابعاد كمالات انساني آن چنان از نظر آيات و روايات روشن است، كه همه ي اين افرادي كه ادعاي مهدويت يا بابيت كرده اند، به يك صد هزارم، اين امتيازات و نشانه ها دست نيافته اند، بلكه به عكس به فساد و انحراف دامن زده و بر نابساماني افزوده اند.
از آنجا كه مسأله ي مهدي موعود و قيام و انقلاب جهاني او، و اين كه او پس از
ظهور، سراسر جهان را كه پر از ظلم و جور شده، پر از عدل و داد مي كند، به طور مكرر از زبان پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله و سلم و حضرت علي عليه السلام و همه امامان عليهم السلام ذكر شده و از امور قطعي انكارناپذير است. از همان قرن اول، سوء استفاده از اين نام و ادعاي دروغين مهدويت آغاز شد يعني عده اي خود را همان مهدي موعود دانسته، و يا جمعيتي به مهدي موعود بودن شخصي اعتقاد پيدا كردند، با اين كه آن شخص چنين ادعايي را نداشت، بلكه آن را انكار مي كرد.
يكي از انگيزه هاي پديد آمدن اين دين سازان اين بود كه آنها تصور مي كردند بايد به دنبال هر دوره ي ظلم و طغيان بي حد و مرز، رادمرد نجات بخشي بيايد و مردم را از يوغ ستم ها نجات بخشند، مثلا مردم مسلمان از ظلم بني اميه، سپس بني عباس و... به ستوه آمده بودند، و از مهدي موعود كه در روايات به عنوان مصلح كل و منجي جهان بشريت ياد شده، تصويري عالي در ذهن داشتند، از اين رو زمينه براي پذيرش مهدي موعود، فراهم بود، بر همين اساس رندان سودجو از اين زمينه ي موجود، سوء استفاده كرده و به اغفال مردم پرداختند، و يا احيانا از روي ناآگاهي به قصد قربت دست به اين كار مي زدند به اين اميد كه خود را از سايه ي شوم و هولناك ظلم و ستم طاغوت ها، نجات دهند، ولي در تشخيص مهدي موعود حقيقي، خطا مي كردند.
به هر روي بر اثر انگيزه هاي گوناگون، از اعتقاد و احساسات پاك مردم سوء استفاده كرده، و گروه هايي به دنبال مهدي هاي ساختگي پديدار شدند.