نظريه محقّقان اهل سنّت

در اينجا براى اكمال سخن نظريه دو محقق از نويسندگان اهل سنت را مى آوريم:

1. خالدى در كتاب «صلح الاخوان» مى نويسد: مسئله نذر، دايرمدار نيت و انگيزه نذر كنندگان است، چرا كه «انّما الأعمال بالنيّات» چنانچه قصد نذر كننده، خود ميت و تقرب به او باشد قطعاً چنين نذرى جايز نيست، امّا اگر قصد او خداوند متعال باشد ولى نفع آن به شكلى به انسانها برسد و ثوابش به ميّت مورد نظر هديه شود، نه تنها جايز است بلكه وفا به اين نذر واجب مى باشد.(1)

2. «عزّامى» نيز در كتاب « فرقان القرآن» آورده است:«...اگر كسى در مورد انگيزه مسلمانان از نذر و قربانى براى انبياء و صالحين تحقيق كند، به اين نتيجه خواهد رسيد كه انگيزه اى جز صدقه دادن از طرف آنها و اهداء ثواب آن به روح اموات ندارند. اجماع اهل سنت بر آن است كه صدقه انسانهاى زنده به اموات مى رسد و به حال آنها مفيد است. رواياتى كه در اين زمينه وجود دارد، صحيحه و مشهوره است.(2)

ابو داود با سندى از ميمونه نقل مى كند كه: پدرم از پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم)پرسيد:يا رسول اللّه! من نذر كرده ام چنانچه خداوند به من پسرى عطا كرد، چند گوسفند در منطقه «بوانه» ذبح كنم، او مى گويد: من درست متوجه نشدم، امّا ميمونه از 50 گوسفند سخن مى گفت.

پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم)فرمودند: آيا در آن منطقه بُتى وجود دارد؟ پدر ميمونه گفت: خير. حضرت فرمودند: به نذر خود براى خدا، وفا كن.(3)

همچنان كه ملاحظه مى شود پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم)بر سؤال خود در مورد وجود بت در جايى كه ذبح صورت مى گيرد تأكيد دارند واين نشان مى دهد كه تنها نذرى حرام است كه براى بت ها و صنم ها باشد زيرا عادت مردم جاهل بر آن بود، چنانكه قرآن مى فرمايد:
(...وما ذُبِحَ عَلى النُّصُبِ...ذلِكُمْ فِسقٌ).(4)
«...آنچه براى بت ها كشته مى شود... فسق و گناه است».

هر انسانى كه در احوال و رفتار زائران عتبات مقدسه و مرقد اولياى صالح خداوند دقت كند، درمى يابد كه نذر آنان براى خداوند و جلب رضايت اوست و ذبح خود را با نام خدا انجام مى دهند و هدف آنان بهره مندى صاحب قبر از ثواب قربانى و برخوردارى فقرا از گوشت آن است.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1 . صلح الاخوان:102.
2 . فرقان القرآن:133.
3 . سنن أبي داود:2/81.
4 . مائده/3.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------