2.شفاعت و دارنده مقام محمود
قرآن پيامبر گرامى (صلى الله عليه وآله وسلم)را دارنده «مقام محمود» معرفى مى كند، و روايات اسلامى، آن را به مقام شفاعت تفسير مى كند، قرآن در اين مورد مى فرمايد:
(وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بهِ نافِلَةً لَكَ عَسى أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقاماً مَحْمُوداً) .(1)
«براى گزاردن نماز نافله، در بخشى از شب برخيز، تا خدا ترا برا ى مقام بس پسنديده اى برانگيزد».
زمخشرى مى نويسد:«مقام محمود» كه آيه از آن ياد مى كند،ناظر به موقعيت پسنديده رسول خدا است كه هر كس رسول گرامى را در آن مقام ببيند، از اينكه داراى چنين مقامى است او را ستايش مى كند، چه موقعيتى بالاتر از مقام شفاعت كه مايه ستايش تمام اهل محشر مى گردد.(2)
« شيخ طبرسى» مى گويد: مفسران اسلامى اتفاق نظر دارند كه مقصود از «مقام محمود» همان مقام شفاعت است و مى گويند در روز رستاخيز پيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله وسلم)پرچم ستايش (حمد) را به دست مى گيرد، و تمام پيامبران زير آن پرچم قرار مى گيرند، او نخستين شفاعت كننده و نخستين كسى است كه شفاعت او پذيرفته مى شود.(3)
روايات اسلامى كه به صورت تواتر پيرامون اين آيه وارد شده است، توضيح مى دهند: «مقصود از «مقام محمود» همان شفاعت است. سيوطى در «در منثور»(4) و بحرينى در تفسير «برهان»(5) از پيشوايان اسلام ده روايت نقل كرده اند كه براى اختصار از نقل آنها در اينجا خوددارى مى كنيم.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1. اسراء/79.
2. تفسير كشاف:2/243.
3 . مجمع البيان:3/4235.
4 . تفسير الدر المنثور:4/197.
5 . تفسير الدر المنثور:4/197.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------