گفتگوى امام مالك با منصور دوانيقى
قاضى عياض گفتگوى مالك بن أنس با منصور دوانيقى را چنين نقل مى كند:
منصور دوانيقى، خليفه مشهور عباسى، وارد حرم پيامبر شد و بلند بلند سخن گفت.
مالك، فقيه مدينه، رو به منصور كرد وگفت: اى امير مؤمنان، صدايت را در اين مسجد بلند نكن! خداوند گروهى را ادب كرده و به آنان فرموده است:
(لا تَرْفَعُوا أَصواتكُمْ فوقَ صوتِ النَّبىّ) .(1)
«صداى خود را بلندتر از صداى پيامبر نكنيد».
و گروه ديگرى را ستايش كرده آنجا كه فرموده است:
(انّ الَّذينَ يَغُضُّون أَصواتهُمْ عِنْدَ رَسُول اللّه أُولئِكَ الّذينَ امْتَحَنَ اللّه قُلُوبهُمْ لِلتَّقْوى).(2)
«كسانى كه نزد پيامبر از صداى خود مى كاهند، آنان كسانى هستند كه خدا دلهاى آنان را به تقوا و پرهيزگارى آزموده است».
نيز خداوند گروهى را كه در پشت غرفه پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم)فرياد مى كشيدند ومى گفتند: اى محمد، هر چه زودتر از اتاق بيرون بيا، نكوهش نموده و مى فرمايد:
(إِنَّ الَّذينَ يُنادُونَكَ مِنْ وَراءِ الحُجُرات أَكْثرهُمْ لا يَعْقِلُون).(3)
«كسانى كه تو را از پشت اتاقهاى مسكونى تو، با صداى بلند مى خوانند بيشترشان نمى فهمند».
سپس افزود: احترام پيامبر پس از درگذشت او، بسان احترام او در حال حيات است.
وقتى سخنان مالك به اينجا رسيد منصور دوانيقى به خود آمده، و به مالك گفت: به هنگام دعا رو به قبله بايستم دعا كنم يا رو به حجره رسول خدا؟
مالك در جواب گفت: چرا، از رسول خدا رو برگردانى در حاليكه او وسيله تو، و وسيله پدرت آدم تا روز قيامت است. رو به حجره رسول خدا كن و از او طلب شفاعت كن، خدا شفاعت او را مى پذيرد. خدا مى فرمايد:
(وَلَو أَنَّهُمْ إِذْظَلَمُوا أَنفسهُمْ جاؤوك فاستغفروا اللّه واستغفر لهم الرسول).(4)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1 . حجرات/2.
2 . حجرات/3.
3 . حجرات/4.
4 . قاضى عياض، الشفاء: 2/1:2ـ 206، فصل 9.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------