آداب وضعیه
(آداب وضعیه آن است که اسماء اشیاء که وضع کرده او (یعنی رسول خدا صلی ا...علیه و آله )است و بر آن حکم حل و حرمت فرموده تغییر نکند یا اسم حلال را حرام گویند و حرام را حلال . قال رسول ا...صلی ا...علیه و آله:زمان یظهر فیه اقوام تسمی الخمر بغیر اسمها و ذالک لیستحلوها بالاسم -ترجمه بر مردم روزگاری می آید که جماعتی ظاهر می شوند که شراب را به غیر نامش می خوانند تا آن را حلال شمارند –همچنان که خمر را نبیذ نام کردند و ریا را تزویر و به اسم ؛ حلال گفتند) [1]
و یا در جای دیگر می گوید : سنت سنیه الهیه آن است که هر صورتی از صور محسوسه که در وجود آید آن را روحی کرامت فرماید و اگر آن صورت زایل شود روح آن صورت مراجعت نماید به برزخ اصلیه فمنه بدا و الیه یعود ) [2]
عشق جانان اگر به جان داری
حاصل عمر جاودان داری
مهر پاک است و مهر آل عبا
خوش نشانی است گر نشان داری
آفتابی است نور او پیدا
نتوانی که آن نهان داری
عقل بگذار عاشقانه بیا
میل اگر سوی عاشقان داری[3]
سر در راه عشق در سر است
بگذر از سر که کار معتبر است
سرموی حجاب اگر با قی است
بتراشش چه جای ریش و سر است
سر بنه زیر پای و دستش گیر
گر تو را میل تاج یا کمر است [4]
منطق در اندیشه ای بکنار برود جای آن را هیاهوی به اسم هو هو و بردگی به اسم آیین سرسپاری می گیرد اینجاست که تکثر گرایی در اندیشه نمایان می شود و سنی که قایل به تصویب است و صوفی که خود را واصل به خدا رسیده می پندارد همه را خدا می بیند و پرستش خدایی غیر از وجود خودش را شرک می داند و گاهی به اوج خود خواهی رسیده و فقط خود را خدامی بیند ودر جمع این نفی و اثبات به تکثر گرایی معتقد شده و عبارات ما گوناگون و حسن تو واحد است می سرآید و تکثرگرا می شود وقتی ملاک عقلی برای مطابقت الهام با واقع نباشد هم خود خواهی خدا خواهی جلوه می کند و در اینجا بین دریافت قدری حسن
__________________________________________________
[1] . (رسایل سید نور الدین شاه نعمت ا...ولی ج 4رساله مجموع الطایف , ص 218 ).
[2] . (رسایل سید نور الدین شاه نعمت ا...ولی ج 3 رساله اسرار حروف ص 356 ).
[3] . (دیوان نعمت ا...ولی غزل 1484 صص 8-567 ).
[4] . (همان غزل 330 ص 155).