آيه دوم؛ حبيب نجّار پس از شهادتش زنده است و روزي داده ميشود
حبيب نجّار در ميان افراد قبيله و خويشاوندانش از شرايع آسمانی تبليغ و دفاع می كرد، و در اين راه آزار و اذيّت فراوانی را به جان خريد، تا سرانجام بدست همان افراد به شهادت رسيد.
حال بعد از شهادتش بلا فاصله به او گفته شد وارد بهشت شويد. قرآن كريم اين مطلب را در آيه ذيل بازگو ميكند:
قِيلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ.
گفته شد وارد بهشت شويد.
از اين جا به بعد آيه كريمه گفتههاي اين مجاهد را بيان كرده كه در باره قومش با خداوند در ميان گذاشته است. او بعد از اين كه در بهشت قبرش قرار گرفت گفت:
قَالَ يَــالَيْتَ قَوْمِی يَعْلَمُونَ بِمَا غَفَرَ لِی رَبِّی وَ جَعَلَنِی مِنَ الْمُكْرَمِينَ. (يس/26 /27)
ای كاش ، قوم من می دانستند، كه پرورد گارم چگونه مرا آمرزيد و در زمره گرامیشدگان درآورد.
بزرگان اهل سنت گفتهاند كه حبيب نجار هم در حال حيات ، هم بعد از شهادت، قبيله خود را نصيحت كرده است. نصيحت قبل از حيات او را آيه قبل اينگونه گزارش كرده است:
وَ جاءَ مِنْ أَقْصَا الْمَدِينَةِ رَجُلٌ يَسْعی قالَ يا قَوْمِ اتَّبِعُوا الْمُرْسَلِينَ اتَّبِعُوا مَنْ لا يَسْئَلُكُمْ أَجْراً وَ هُمْ مُهْتَدُونَ وَ ما لِيَ لا أَعْبُدُ الَّذِي فَطَرَنِي وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ أَ أَتَّخِذُ مِنْ دُونِهِ آلِهَةً إِنْ يُرِدْنِ الرَّحْمنُ بِضُرٍّ لا تُغْنِ عَنِّي شَفاعَتُهُمْ شَيْئاً وَ لا ینْقِذُونِ إِنِّي إِذاً لَفِي ضَلالٍ مُبِينٍ إِنِّي آمَنْتُ بِرَبِّكُمْ فَاسْمَعُونِ. (يس/20- 25)
علماي اهل سنت گفتهاند كه حبيب نجار (حي يرزق)؛ يعني زنده است و روزي ميخورد :
ابن جرير طبري:
طبري از بزرگان اهل سنت مينويسد كه حبيب نجار زنده است و روزي ميخورد :
ذلك حدثنا بن حميد قال ثنا سلمة قال ثني بن إسحاق عن بعض أصحابه أن عبد الله بن مسعود كان يقول قال الله له ادخل الجنة فدخلها حيا يرزق فيها قد أذهب الله عنه سقم الدنيا وحزنها ونصبها فلما أفضی إلی رحمة الله وجنته وكرامته قال يا ليت قومي يعلمون بما غفر ربي وجعلني من المكرمين.
ابن مسعود مي گويد: خداوند به حبيب نجار فرمود: وارد بهشت شويد؛ پس او وارد بهشت شد در حالي زنده است و به او روزي داده ميشود، خداوند بيماري دنيوي و حزن را از وي برداشته است. هنگاميكه خداوند او را به سوي رحمت خودش بر و در بهشت و رحمتش جاي داد گفت: اي كاش قوم من ميدانستند كه خداوند مرا بخشيده و از جمله بندگان گرامي داشته خود قرار داده است.[84]
اين روايت را ديگر بزرگان اهل سنت نيز نقل كرده اند.[85]
انصاري قرطبي:
قرطبي امام اهل سنت دركتاب الجامع لأحكام القرآن مينويسد كه حبيب نجار زنده است و روزي داده ميشود و بعد از مردن هم قوم خود را نصيحت كرد و سابقون امتها سه نفر هستند كه حتي يك لحظه به خدا كافر نشدند : علي بن ابي طالب كه افضل آنهاست و مؤمن آل فرعون وصاحب يس (حبيب نجار) اينان صديقين هستند:
قلت : والظاهر من الآية أنه لما قتل قيل له ادخل الجنة قال قتادة : أدخله الله الجنة وهو فيها حي يرزق أراد قوله تعالی : ولا تحسبن الذين قتلوا في سبيل الله أمواتا بل أحياء عند ربهم يرزقون علی ما تقدم في بيانه والله أعلم قوله تعالی : (قال يا ليت قومي يعلمون) مرتب علی تقدير سؤال سائل عما وجد من قوله عند الفوز العظيم الذي هو (بما غفر لي ربي وجعلني من المكرمين) وقريء من المكرمين وفي معنی تمنيه قولان : أحدهما أنه تمنی أن يعلموا بحاله ليعلموا حسن مآله وحميد عاقبته الثاني تمنی ذلك ليؤمنوا مثل إيمانه فيصيروا إلی مثل حاله ..... وقال بن أبي ليلی : سباق الأمم ثلاثة لم يكفروا بالله طرفة عين : علي بن أبي طالب وهو أفضلهم ومؤمن آل فرعون وصاحب يس فهم الصديقون.
و از ظاهر اين آيه به دست ميآيد كه وقتي حبيب نجار كشته شد به او گفته شد وارد بهشت شويد ، قتاده ميگويد : خداوند او را وارد بهشت كرد و او در بهشت زنده و متنعم است ، مرادش فرمايش خداوند است كه فرمود : (هرگز كسانی را كه در راه خدا كشته شده اند، مرده مپندار، بلكه زنده اند و نزد پروردگارشان روزی داده می شوند) كه در سوره آل عمران ذكرش گذشت ، و خداوند اعلم است به آن ، گفت: ای كاش ، قوم من می دانستند، در اينجا سؤال، سؤال كنندهاي در تقدير است كه درمورد گفتهاو هنگام رستگاريش است ( كه پروردگارم چگونه مرا آمرزيد و در زمره گرامیشدگان درآورد). و از گرامي شدگان شمرده شده است و در مراد از آرزويش دو قول است : قول اول اين است كه آرزو كرد كه قومش از حالش آگاه شوند تا اينكه حسن عاقبتش را بدانند ، قول دوم : آن آرزو را كرد تا از حالش آگاه شوند و تا اينكه قومش به آنچه كه ايمان آورده بود ايمان بياورند و عاقبت بخير شوند .[86]