شهرى است مشهور که ميان آن و رى بيست و هفت فرسخ راه است.([180])
در 140 كيلومترى غرب تهران است و پيشينه اين شهر به روزگار ساسانيان باز مى‏ گردد. شهر را «شاپور ذوالاكتاف» نهمين پادشاه ساسانى ساخت، و گويند در زمان شاپور يكم، دومين شاه ساسانى، اين شهر پادگان بود و «براء بن عازب» صحابى پيامبر، در سال 24 هـ.ق آن را فتح كرد.([181])
در قزوين از همان آغاز، گرايش‌هاى شيعى به چشم مى‏ خورد. در سال 16 هـ.ق ، پس از نبرد «قادسيه»، گروهى از قزوينيان بنام «بنوالحمراء»، كه از قبائل ايرانى ساكن قزوين و ديلم بودند، موالى «بنى عبدالقيس» شدند، و از آنجا كه «بنو عبدالقيس» شيعه بودند، ايشان نيز به پيروى از آنان، گرايشى شيعى داشتند که در زمان امام على علیہ السلام، تعداد آنها رو به افزونى نهاد و از نزديكان امام علیہ السلام شدند. حتى گفته‏ اند كه «أشعث بن قيس» به امام علیہ السلام اعتراض كرد و گفت:
«يا اميرالمؤمنين لقد غلبتنا هذه الحمراء على قربك».
بنوحمراء در كوفه مسجدى به‏نام «الحمراء» ساختند كه تاكنون پابرجاست. «ماسينيون» در كتاب خود «خطط الکوفهًْ» درباره اين مسجد مى‏گويد:
«مسجد الحمراء الذي كان فيه بستان وهذه القبيلة الايرانية كانت تحمل شعوراً وعاطفة شيعيّة منذ أن دخلوا في الاسلام».([182])
در سال 250 هـ.ق يكى از علويان در قزوين قيام كرد. «مسعودى» در «مروج الذهب» مى‏گويد:
«وفي هذه السنة ـ وهى سنة خمسين ومائتين ـ ظهر بقزوين «الكركى» وهوالحسن‌بن إسماعيل‌بن محمد‌بن عبدالله‏‌بن على‌بن الحسين‌بن علی‌بن أبى‏طالب رضي الله عنهم ...»([183]).
قزوين در سال (944 هـ.ق) در زمان شاه طهماسب اول (م 984 هـ.ق)، پايتخت صفويان شد.([184])
«عبدالكريم بن محمد الرافعي القزويني» از دانشمندان سده ششم، كتابى دارد به‌ نام «التدوين في أخبار قزوين». در اين كتاب معلوماتِ سودمندى درباره قزوين ذكر شده است.   
پاورقي ها: ----------------------------------------------------------------------------------------
[180]) معجم‏البلدان؛ الحموي؛ ج4، ص342.
[181]) دائرة المعارف الاسلامية الشيعية؛ حسن الأمين؛ ج18، ص37.
[182]) همان.
[183]) مروج الذهب؛ المسعودى؛ ج4، ص69. دارالهجرهًْ.
[184]) دائرة المعارف؛ حسن الأمين؛ ج18، ص49.