زمان گردآورى صحيح
«عراقى»([143]) در «التقييد والايضاح» مىگويد: «مسلم كتاب خود را در سال 250 هـ.ق نوشت.»([144])
باتوجه به اينكه نوشتن اين كتاب پانزده سال به درازا كشيد، مسلم بايد در حدود سال 235 هـ.ق كار خود را آغاز كرده باشد. ولى اين را به سختى مىتوان پذيرفت؛ چرا كه در اين صورت او نزديك به سى سالگى نوشتن صحيح را آغاز كرده است و در سال 235، هنوز 21 سال به مرگ بخارى مانده بود.
از طرفى «ابن عساكر» مى گويد: «مسلم پيش از آنكه كتابش را به انجام برساند درگذشت، و از اين روست كه براى ابواب كتابش نامى ننهاد».([145])
از اين رو شايد مسلم صحيح را در پانزده سال پايانى زندگانى خود نوشته باشد.
پاورقي ها: ----------------------------------------------------------------------------------------
[143]) زيدالدين عبدالرحيم بن الحسين العراقي م 806 هـ.ق.
[144]) التقييد والايضاح شرح مقدمة ابن الصلاح؛ العراقي؛ ص14.
[145]) كشف الظنون؛ الجلبي؛ ج1، ص439.