با انشقاق در امپراطوری روم تقسیم آن به دو بخش روم غربی و روم شرقی ، مرکز روم شرقی ( بیزانس ) قسطنطنیه گردید و ترکیه مرکز این امپراطوری بود اما در سال 1453م که پایان قرون وسطی و آغاز تمدن جدید است حادثه ای اتفاق افتاد که مسیر تاریخ را عوض نمود و آن یورش سلطان محمد دوم معروف به فاتح است به مرکز امپراطوری روم شرقی(13)یعنی قسطنطنیه ، امپراطوری عثمانی با این فتح عظیم گسترش یافته و تا غرب اروپا می رود و مسیحیت را بشدت مورد تهدید قرار می دهد . تمدن یونان و روم جای خود را به تمدن اسلامی می دهد . ارتش پر از حماسه عثمانی که مدیترانه قلمرو قدرتش بود و سراسر اروپای شرقی را به زیر مهمیز خویش کشیده ضربات کاری بر قلب امپراطوری مسیحیت می زند و اتریش و ایتالیا را در تنگنای محاصره و خفقان می آورد ، و ترکیه را به صورت مرکز تجلی قدرت اسلام قرار می دهد .
مناره ها و مساجد پرشکوهی که مسلمانان در اروپای شرقی و مرکزی ساخته اند از عظمت ، قدرت و دامنه نفوذ سیاسی و فرهنگی آنان حکایت می کند . این امپراطوری جهانی و حاکم مطلق مدیترانه که بر برج استوار قسطنطنیه نشسته بود بزرگترین قدرت نظامی اروپا و بخش بزرگی از آسیا بوده که از عدب و یونانی و افریقای شمالی و سراسر شرق اروپا و شبه جزیره بالکان تحت قلمروش بوده و حتی یونان یکی از شهرستانهای آن به حساب می آمده است . اما بدلیل تفرقه و نفاقی که بر این قدرت رسوخ می کند و توطئه های دول استعماری ،[164]دولت عثمانی در جنگهای سال 1912م و 1913م از متفقین شکست خورده و تمام نواحی اروپائی را از دست می دهد . سرزمین های عربی را انگلیسی ها از او گرفته و تمامی تحت قلمروش را از پیکرش حدا نموده و آن امپراطوری عظیم عثمانی به یک کشور شکست خورده تجزیه شده ، کوچک تبدیل می شود و از آن همه کشورهای غربی و آسیائی و افریقائی برایش استانبول و آنکارا می ماند و مرکز قدرت جهانی اسلام به صورت آپاندیس مریض استعمار غربی درآمده و آن همه عظمت و شکوه تاریخی و مفاخر اسلامی را انکار نموده و با نظام لائیکی و گرایش به قومیت ترک ، نسخه استعماری را اجرا می کند و ریزه خوار سرمایه داری غرب و نگهبان مزدور منافع استکبار در شرق می شود و ملتی که با روح اسلام زنده بود و غنا و قوت و عزت خود را از این فرهنگ به شبه فرنگی های فراموش کننده خویشتن . برای اجرای این برنامه مصطفی کمال آتاتورک روی کار آمده و با یک کودتا سلطان را عزل و خود را به عنوان رئیس جمهور ترکیه معرفی می کند .
ترکیه به صورتی که انون می شناسیم کشوری است به شکل مستطیل که طور آن از غرب تا شرق 1565 کیلومتر و از جنوب تا شمال عرض آن 650 کیلومتر می باشد . این کشور بر سر راه آسیا و اروپا واقع شده و چون پلی اروپا را به ناحیه مهم خاورمیانه ارتباط می دهد . این کشور به عنوان همسایه شمال غربی ایران و دو بخش تشکیل شده یکی ترکیه آسیا که شامل فلات آسیای صغیر است و دیگر ترکیه اروپا که 3% خاک این کشور را شامل می شود . بخش اروپائی در شبه جزیره بالکان قرار دارد و توسط تنگه های بسفر و داردانل و دریای مرمره از بخش اسیائی جدا می شود . دسترسی به دریای سیاه و همچنین دریای مدیترانه بر موقع استراتژیکی آن می افزاید . ترکیه آسیا به صورت فلات مرتفعی است که از مشرق به سوی مغرب از ارتفاع آن کاسته می شود . در مرکز این فلات کوههایی چون آلپهای پونتیک و آق داغ در شمال و توروس در جنوب است که بخش زیادی از کشور را می پوشاند . بلندترین قلل آن در ناحیه ارمنستان قریب 5156 متر ارتفاع دارد[165]جزایر مرمره در دریای مرمره و ایمبرس(14)در دریای اژه به ترکیه تعلق دارد .
نواحی شمال غربی آن آب و هوای معتدل ، نواحی جنوب آب و هوای مدیترانه و نواحی شرقی و مرکزی آب و هوای کوهستانی دارد . رودهای قزل ایرماق ، یشیل ایرماق ، جیحان و سحان از منابع آبی مهم این کشورند .
در سال 1923م در حالی که هنوز سیستم خلافت عثمانی لغو نشده بود مصطفی کمال پاشا ( آتاتورک ) در این کشور جمهوری اعلام نمود و در سال 1924م سیستم خلافت را لغو و عبدالحمید دوم پادشاه عثمانی را از کشور تبعید نمود . مصطفی کمال آتاتورک در اوایل قرن بیستم در نهضت ترک های جوان شرکت داشت که بعد از آن حزب اتحاد ترقی ( 1938 - 1881 ) را بوجود آوردند و با بهره گیری از اندیشه فردی بنام ضیاء گوکالپ(15)طرفدار تمدن غرب گشتند . ترکیه را تا سال 1989 رژیم جمهوری اداره نمود . جمهوری اول از 1923 تا 1996 که با کودتای ژنرال جمال گورسل پایان می یابد جمهوری دوم از 1960 م تا 1989 تا کنون . ترکیه در سال 1952 بخاطر وحشتی که از شوروی داشت به ناتو پیوست و همراه یونان جناح جنوب شرقی آن را بوجود آورد .[171]
ترکیه بر حسب آمار سال 1990م 52240000 نفر سکنه داشته است که 60% آن در شهرها زندگی می کرده اند . رشد جمعیت در طول سال 5/2% و تراکم نسبی آن با احتساب 779452 کیلومتر مربع مساحت 3/72 نفر در کیلومتر مربع است .
90% مردم ترکیه از تیره های گوناگون ترک هستند و همانگونه که اشاره شد بزرگترین اقلیت نژادی آن کردها هستند . زبان رسمی ، ترکی آلتایی است ولی زبانهای کردی و لاتین هم رواج دارد . با وجود آنکه 98% مردم مسلمان هستند درقانون اساسی ترکیه از اسلام به عنوان دین رسمی ذکری به میان نیامده است .
شیعیان ترکیه گرایش به تصوف دارند . علویان و فرقه علی اللهی ها در میان اکراد زندگی می کنند . شیعیان در شهرایفدر از توابع استان قارص ، شهر تاشلی چای از توابع ایتان آغری و تعدادی هم در استانبول ، آنکارا ، از میر و بورسا سکونت اختیار نموده اند ، شیعیان هفته نامه ای به نام « علمدار » و ماهنامه ای تحت عنوان « عاشورا » دراند ، فرقه غالی نصیریه در مرز ترکیه با سوریه زندگی می نمایند .
ترکیه از 67 استان تشکلیل شده و مرکز حکومت آن آنکارا می باشد . بزرگترین بخش اقتصادی آن کشاورزی است و غلات ، پنبه ، حبوبات ، میوه و دانه های روغنی مهمترین فرآورده های زراعی آن هستند . پرورش بز ، گاو و گوسفند و نیز صید ماهی در این کشور متداول است . صنایع ذوب آهن ، ماشین سازی ، شیمیائی ، سیمان ، بافندگی ، غذائی و دستی در آن رواج دارد .
واحد پول آن لیره ترکیه است که برابر 100 قروش می باشد .
پاورقي ها: -------------------------------------------------------------------------
13 - Empireomaind orient,Epir ebyzantion14 - Imbros15 - Ziyagokalp