حدیث شماره 4

4- عِدّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عَلِيّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ أَبَانٍ الْأَحْمَرِ عَنْ حَمْزَةَ بْنِ الطّيّارِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللّهِ ع قَالَ قَالَ لِي اكْتُبْ فَأَمْلَى عَلَيّ إِنّ مِنْ قَوْلِنَا إِنّ اللّهَ يَحْتَجّ عَلَى الْعِبَادِ بِمَا آتَاهُمْ وَ عَرّفَهُمْ ثُمّ أَرْسَلَ إِلَيْهِمْ رَسُولًا وَ أَنْزَلَ عَلَيْهِمُ الْكِتَابَ فَأَمَرَ فِيهِ وَ نَهَى أَمَرَ فِيهِ بِالصّلَاةِ وَ الصّيَامِ فَنَامَ رَسُولُ اللّهِ ص عَنِ الصّلَاةِ فَقَالَ أَنَا أُنِيمُكَ وَ أَنَا أُوقِظُكَ‏ فَإِذَا قُمْتَ فَصَلّ لِيَعْلَمُوا إِذَا أَصَابَهُمْ ذَلِكَ كَيْفَ يَصْنَعُونَ لَيْسَ كَمَا يَقُولُونَ إِذَا نَامَ عَنْهَا هَلَكَ وَ كَذَلِكَ الصّيَامُ أَنَا أُمْرِضُكَ وَ أَنَا أُصِحّكَ فَإِذَا شَفَيْتُكَ فَاقْضِهِ ثُمّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللّهِ ع وَ كَذَلِكَ إِذَا نَظَرْتَ فِي جَمِيعِ الْأَشْيَاءِ لَمْ تَجِدْ أَحَداً فِي ضِيقٍ وَ لَمْ تَجِدْ أَحَداً إِلّا وَ لِلّهِ عَلَيْهِ الْحُجّةُ وَ لِلّهِ فِيهِ الْمَشِيئَةُ وَ لَا أَقُولُ إِنّهُمْ مَا شَاءُوا صَنَعُوا ثُمّ قَالَ إِنّ اللّهَ يَهْدِي وَ يُضِلّ وَ قَالَ وَ مَا أُمِرُوا إِلّا بِدُونِ سَعَتِهِمْ وَ كُلّ شَيْ‏ءٍ أُمِرَ النّاسُ بِهِ فَهُمْ يَسَعُونَ لَهُ وَ كُلّ شَيْ‏ءٍ لَا يَسَعُونَ لَهُ فَهُوَ مَوْضُوعٌ عَنْهُمْ وَ لَكِنّ النّاسَ لَا خَيْرَ فِيهِمْ ثُمّ تَلَا ع لَيْسَ عَلَى الضّعَفاءِ وَ لا عَلَى الْمَرْضى‏ وَ لا عَلَى الّذِينَ لا يَجِدُونَ ما يُنْفِقُونَ حَرَجٌ فَوُضِعَ عَنْهُمْ ما عَلَى الْمُحْسِنِينَ مِنْ سَبِيلٍ وَ اللّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ وَ لا عَلَى الّذِينَ إِذا ما أَتَوْكَ لِتَحْمِلَهُمْ قَالَ فَوُضِعَ عَنْهُمْ لِأَنّهُمْ لَا يَجِدُونَ‏
اصول كافى جلد 1 صفحه: 232 رواية: 4

ترجمه :
حمزة بن طيار گويد: امام صادق عليه السلام بمن فرمود بنويس، سپس برايم املا كرد: از عقيده ماست كه خدا نسبت به آنچه بيندگان داده و بايشان معرفى كرده احتجاج كند. بسوى ايشان فرستاده و برايشان كتاب نازل كرده كه در آن امر فرموده و نهى فرموده، بنماز و روزه امر فرموده (روزى بين الطلوعين دروادى معرس) پيغمبر (ص) را از انجام نماز خواب ربوده (و نماز صبحش قضا شد) خدايش فرمود: من ترا بخواب برم و من ترا بيدار كنم هر وقت از خواب برخاستى نماز بخوان تا مردم بدانند اگر از نماز خوابشان ربوده بايد چه كنند، چنان نيست كه ايشان گويند: چون پيغمبر از نماز خوابش ربود، هلاك گشت و هم چنين است موضوع روزه (خداي تعالى فرمايد) من مريضت مى‏ كنم و من بهبودت ميدهم. چون شقايت بخشيدم روزه را قضا كن، سپس امام صادق (ع) فرمود: همچنين در هر چيز (از او امر خدا) كه بنگرى هيچكس را در تنگى و فشار نمى ‏بينى، كسى را نمى‏ بينى جز اينكه خدا بر او حجت دارد و خدا را نسبت بكار او مشيت است، من نمى‏ گويم مردم هر چه خواهند بكنند (چنانكه تفويضى مذهب گويد) سپس فرمود: خداست كه راه را نشان دهد و نشان ندهد (پس كار مردم بدست اوست و بخود واگذار نيستند) و باز فرمود: مردم به كمتر از طاقتشان مأمورند و نسبت بهر چه مأمورند توانائى دارند و هر چه از طاقتشان خارجست از عهده ايشان ساقط است ولى در مردم خيرى نيست (زيرا ايشان پس از چنين منت و اتمام حجت و توسعه سهولت ناسپاسى خدا كنند و در پرسش و طاعتش كوتاهى ورزند) سپس (آيه 92 سوره توبه را كه در باره جهاد است) تلاوت فرمود (((بر ناتوان و بيماران و كسانيكه مالى ندارند تا انفاق كنند تكليفى نيست))) پس جهاد را از ايشان برداشت (و بعد از يك جمله فرمايد) (((بر نيكوكاران راه اعتراضى نيست و خدا آمرزنده و مهربانست و تكليفى نيست بر كسانيكه چون پيش تو آمدند كه مركو بشان دهى گفتى چيزى كه شما را بر آن سوار كنم -))) پس از اينها هم كه مركوب نداشتند جهاد را برداشت.