حسن بصری
رسانده[1] ، از نقل ادامه تا به حسن بصری خودداری کرده اند ، در صورتی که مشایخ فرقه آنها به واسطه آن دشمن سر سخت علی امیر المومنین علیه السلام سلسله را به آن ذات اقدس می رسانند چنانکه شاه نعمت ا...خود درباره خرقه اش می سراید:[2]
باز شیخ سری بود معروف چون سری سرّ او به او مکشوف
شیخ معروف را نکو میدان شیخ داود طائیش میدان
شیخ او هم حبیب محبوب است عجمی طالب است ومطلوب است
پیر بصری ابوالحسن باشد شیخ شیخان انجمن باشد
و با اینکه سه تن از مشاهیر روسای فرقه گنابادی ، ملاعلی ، سلطان حسین و علی تابنده از نقل روند انتساب خرقه تا حسن بصری خودداری کرده اند ، در عصر آخرین رئیس فرقه نورعلی تابنده که فصلنامه عرفان ایران[3] با مقاله او آغاز می شود ، سید مصطفی آزمایش و شهرام پازوکی ، هر دو از اتباع فرقه گنابادیه و نزدیکان مجذوب علیشاه ، خرقه را به حسن بصری می رسانند و آزمایش برای این ادعا مدارک و اسنادی ارائه می دهد[4] . شهرام پازوکی می نویسد : «معروف پوشیده است خرقه را از داود طایی اخذ کرده است این طریقه را از او ، و او از حبیب عجمی و او از حسن بصری و او از حضرت امیر المومنین».[5] این درست ، اطاعت و تبعیت از بزرگ روسای فرقه گنابادی ملا سلطان است که خرقه فرقه اش را به حسن بصری می رساند . علاوه متقدمین این فرقه نظیر مجذوب علیشاه کبودر آهنگی[6] و میرزا زین العابدین شیروانی[7] انتساب روسای فرقه را به حسن بصری می رسانند و مهمتر اینکه انشعابات نعمت ا...یه اعم از: کوثریه[8]، شمس العرفا[9] و جواد نوربخش[10] همگی نسبت فرقه و خرقه خویش را به حسن بصری می رسانند .
__________________________________________________
[1] به مستندات آن اشاره شد
[2] دیوان شاه نعمت ا...ولی : 494 به بعد
[3] البته قابل ذکر است این فصلنامه متعلق به فرقه گنابادیه و مطالب آن گویای تصوف گنابادی است نه عرفان ایران
[4] عرفان ایران : 8/40
[5] عرفان ایران : 8/69
[6] م‍راح‍ل ال‍س‍ال‍ک‍ی‍ن[نسخه خطی]م‍ج‍دوب‍ع‍ل‍ی شاه م‍ج‍ذوب‍ع‍ل‍ی شاه، م‍ح‍م‍دج‍ع‍ف‍ر ب‍ن ص‍ف‍ر، ۱۱۷۵ - ق۱۲۳۸ نسخه خطی آن در سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران : 167
[7] ریاض السیاحه صورت شجره
[8] قصه عشق پیران از علی فرخی
[9] تذکره صوفیانی معروفی از عبدالمجید شربیه : 179
[10] پیران طریقت : 11