بهائيان، قيامت را دو گونه پنداشته اند: 1 - قيامت صغرا 2 - قيامت كبرا. قيامت صغرا عبارت است از همان «عالم برزخ» شيعيان كه بلافاصله، پس از مرگ انسان آغاز مي شود. اين قيامت را روحاني دانسته و در اين باره به اين آيه و روايت اسلامي استدلال كرده اند:
كساني را كه در راه خدا كشته شده اند مرده نپنداريد زيرا آنان زنده هستند و در نزد پروردگارشان، روزي خواراند.» [1] .
و اين روايت: «وقتي انسان مرد قيامتش برپا مي شود.» [2] .
منشأ اين عقيده ي بهائيان، با چشم پوشي از اين آيه و روايت، همان عقيده ي شيعيان و به طور كلي مسلمانان است، كه درباره ي «عالم برزخ» تصور كرده اند. اين عقيده نيز، تقريبا از قرن دوم و سوم هجري، در ميان مسلمانان و به ويژه شيعيان رواج يافته است، يعني شيعيان از زردشتيان ايراني گرفته اند و در ميان مسلمانان رواج داده اند. زيرا كه اين عقيده، از اصول عقايد زردشتيان است، كه روح انسان پس از مردن، زندگي مي كند و هر شب جمعه و شبهاي عيدهاي ديني به ديدار خويشان خود مي آيد.
دليل اين مدعي، يعني اينكه عقيده ي عوالم برزخ و اينكه انسان پس از مرگ تا روز قيامت يا در عذاب و يا در نعمت بسر خواهد بود، از اصول اصلي عقايد اسلام و در قرآن نيست و بلكه از اديان ديگر در اسلام وارد شده است، اين است كه ما پس از جستجو در قرآن منشاء چنين عقيده اي را نيافتيم، بلكه به آياتي در قرآن برخورديم كه مطابق مفهوم آنها، انسان در فاصله ي مرگ تا روز قيامت، در حالت بي خبري - بي خبر از عذاب يا نعمت - به سر خواهد بود. به طوري كه وقتي در صبح روز قيامت از قبر و خوابگاهش برمي خيزد، بهت زده و بي خبر مي پرسد: چه اتفاقي افتاده و چه كسي او را از خوابگاهش برانگيخته است؟ اين مفهوم در سوره ياسين آيه 52، چنين آمده است:
«قالوا يا ويلنا من بعثنا من مرقدنا؟ هذا ما وعد الرحمان و صدق به المرسلون» يعني: مردم در روز قيامت، كه در قبر زنده مي شوند، مي پرسند: اي واي چه كسي ما را از خوابگاهمان بيدار كرده؟ به آنان گفته مي شود: اين همان روزي است كه خدا وعده داده و پيامبران تصديق كرده بودند.
و نيز در سوره ياسين آيه 79 آمده است كه مردي نزد پيامبر آمد در حالي كه استخوان پوسيده اي در دست داشت، گفت: اين استخوان پوسيده را چه كسي زنده تواند كرد؟ پيامبر جواب داد: خدا، چنانكه انسان را در دنيا در آغاز خلقت زنده كرد، آن را نيز در قيامت از نو زنده خواهد كرد، و آن آيه اين است: «... قال من يحيي العظام و هي رميم؟ قل يحييها الذي انشاها اول مره...» در قرآن فقط در سوره ي المومنون آيه 100 اشاره به برزخ شده، كه آن را به معناي فاصله ي زماني ميان مرگ انسان و روز قيامت به كار برده، و در سوره الرحمان آيه 20 و سوره فرقان آيه 53، اصلا كلمه «برزخ» به معناي «ديوار» و حد فاصل دو چيز به كار برده شده است.
و اما قيامت كبري در نزد بهائيان، كه همه ي پيامبران از برپا شدن آن در پايان جهان خبر داده اند و به ويژه پيامبر اسلام در بيشتر سوره هاي قرآن آن را تاكيد كرده است (كه روزي است، كه همه ي انسان ها زنده مي شوند و به پاي حساب خدائي مي آيند و طبق كردارهاي خود در اين جهان، كيفر و پاداش مي بينند) عبارت است از انتهاي مدت دين سابق و ظهور پيامبر و تشريع شريعت تازه، بنابراين تصور، تاكنون قيامتهاي متعدد برپا شده و در آينده هم، برپا خواهد شد، و اينان، مهمترين و بزرگترين قيامتها را، قيام باب و بهاء شمرده اند و قيامتهاي گذشته را يعني قيامتهاي پيامبران سلف را، مانند بعثت موسي، عيسي و محمد، مقدمه ي قيام باب و بهاء پنداشته اند.
پاورقي:---------------------------------------------------------
[1] سوره ي آل عمران، آيه ي 169 «و لا تحسبن الذين قتلوا في سبيل الله امواتا بل احياء عند ربهم يرزقون».
[2] «اذا مات الانسان قامت قيامته».