کشور کوچک جیبوتی با حدود 22000 کیلومتر مربع وسعت در شرق افریقا و شمال شاخ افریقا در کنار خلیج عدن و جنوب دریای سرخ قرار دارد و در ساحل غربی باب المندب واقع شده است . فرو رفتگی آب خلیج عدن در جیبوتی به آن موقع استراتژیکی ویژه ای بخشیده است . این کشور قبلا بخشی از قلمرو سومالی بود که در سال 1883م فرانسه آن را مستعمره خود نمود که به سومال فرنسه معروف بود و امروزه به آن جیبوتی یا سرزمین غفار و عیسی می گویند .
جیبوتی از دو بخش کوهستانی و فلاتی تشکیل شده و ارتفاعات شمالی آن مقداری باران درافت می کند . در نقاط دیگر آن هنگام وزش بادهای موسمی ، بارندگی صورت می گیرد . آب و هوای گرم و سوزان دارد ، 506000 نفر سکنه آن است که 78% آن زندگی شهری دارند . رشد سالانه جمعیت 3% و تراکم نسبی آن 8/21 نفر در کیلوکتر مربع است . 45% مردم از نژاد عیسی سومالیائی و 37% عفاری هستند . به اقوام عفار اناکیل می گویند که اغلب زندگی عشایری دارند . اقلیتی عرب و اروپائی هم در جیبوتی سکونت دارند .
90% مردم مسلمان و اغلب مذهب سنی دارند ، فرانسه در هنگام استعمار این[384]کشور پایتخت آن را از اوباک ( ابوک ) به جیبوتی منتقل نمود . در سال 1967م به عفار و عیسی موسوم بود و در سال 1977م پس از 115 یال ، از سلطه فرانسه رهایی یافت و از این پس به جمهوری جیبوتی مشهور گشت . در جریان استقلال ، سومالی حامی آن بود که اتیوپی تمایل داشت جیبوتی زیر سلطه استعمار باقی بماند . مرکز حکومت آن بندر جیبوتی است و شهر مهم آن تاجورا نام دارد . از 5 بخش ایجاد شده که زیر نظر دولت مرکزی اداره می شوند . با دول عربی و فرانسه روابط سیاسی و تجاری دارد و از تونس و عربستان کمکهایی را دریافت می کند .
موقعی که نظامیان کوبایی در حمایت از دولت اتیوپی بر ضد جبهه آزادی بخش سومالی غربی در منطقه اوگادن وارد جنگ شدند عده ای از مسلمانان عفار به جیبوتی گریختند ( در سال 1977م ) با مستقر شدن قوای کوبایی در نواحی مورد بحث و ایجاد فشار برای مسلمانان ، بمباران روستاها و انهدام مراکز کشاورزی و دامداری ، پناهندگان بیشتری به سوی جیبوتی سرازیر شدند . حکام جیبوتی برای عاده پناهندگان مسلمان به سرزمین اصلی ، به اجبار و فشار متوسل شده و با تهدید سوزانیدن اردوگاهها ، آنها را در تنگنا قرار می دهند اما پناهندگان ، حاضر نیستند تا زمانی که شرایط و عواملی که موجب کوچ آنان شده ، ادامه داشته باشد ، به کشور خود بازگردند ؛ با این وجود عده ای از آنان را از طریق سرکوب و نهدید باز می گردانند . رژیم اتیوپی هم برای دست یابی به کمکهای مالی اضافه از کمیته پهاهندگان سازمان ملل جهت اسکان دوباره پناهندگان ، از این بازگردانی استقبال می کند . (8)
قهوه ، موز و غلات از فراورده های کشاورزی جیبوتی است . پرورش شتر ، بز و گوسفند هم در این کشور رواج دارد . اما اساس اقتصاد آن به بندر جیبوتی و به راه آهنی که این کشور را به اتیوپی مرتبط می سازد ، متکی است . 40% صادرات و 60% واردات اتیوپی از طریق بندر مذکور حمل می گردد .
تیرگی روابط جیبوتی و اتیوپی و مسدود شدن راه مزبور و سرازیر شدن آوراگان[385]سومالیائی و عفاری به این سرزمین ، اقتصاد آن را به سوی نابسامانی سوق می دهد . واحد پول جیبوتی فرانگ است که برابر صد سانتیم می باشد . با وجود استقلال ، یک پایگاه نظامی فرانسوی با 8000 نیروی نظامی در این کشور وجود دارد .
پاورقي:-----------------------------------------------------------------
8 - مجله مشکوة ، ش 21 رمستان 1367 صفحات 122 و 123 .