اریتره با 117600 کیلومتر مربع وسعت در شمال اتیوپی و درغرب دریای سرخ قرار دارد با سودان در شمال و غرب ، مرز مشترک دارد . سواحل اریتره در منابع اسلامی ایالت باضع یا سرزمین طراز اسلامی خوانده می شد . اروپاییانی که برای اولین بار در آغاز قرن شانزدهم به سرزمین اریتره پا نهاده اند می گویند اریتره کشور مستقلی بود که شخصی بنام بهاری ینجاسی ( امیر دریا ) آن را اداره می کرد و مدام در حال جنگ با همسایه اش اتیوپی بود . یک نقشه پرتقالی که تاریخ آن به 1600 میلادی باز می گردد ، اریتره را با مرز فعلی اش نشان می دهد . جی بروس کاشف اسکاتلندی در سال 1770م گفته است که خط مرزی میان مدار بحری و اتیوپی با رودخانه پلیسا مشخص می شود ؛ این رودخانه هم اکنون در[377]امتداد مرز فعلی اریتره واقع است .
اریتره تا سال 1527م مستقل بود و بر اساس یک امپراطوری اداره می شد . اولین کشور استعماری که به آن آمد پرتقال بود که در سال 1520م بندر مساوه را به تصرف خود درآورد که تا سال 1557م آن را تصرف داشت پس از آن دولت عثمانی 3 قرن بر آن حکومت نمود که در این مدت آئین اسلام در میان اقوام اریتره گسترش یافت . در سال 1870م اریتره توسط مصر فتح شد . در سال 1885م ایتالیا ساحل اریتره را به تصرف خود درآورد و تا پایان جنگ دوم که شکست خورد به استعمار و غارت آن پرداخت . مصر نیز طبق یک موافقتنامه فرمایشی اریتره را به ایتالیا واگذار نمود . اریتره ای ها با کمال شجاعت به دفاع از استقلال خود برخاستند و طی نبردهایی ، تلفات شدید متوجه مهاجمین ایتالیائی نمودند و سرانجام قیام آنان با امضای قرارداد مودت و همکاری میان ایتالیا و امپراطور منلیگ امپراطور وقت اتیوپی فروکش نمود اما استعمار این سرزمین توسط ایتالیاادامهیافت در سال 1941م قوایمتفقین وارد خاک اریتره شده و چون نتوانستند درمورد تصاحب آن به توافق برسند لاجرم موضوع آن را به سازمان ملل ارجاع دادند . این سازمان هم طی قطعنامه 390 بدون در نظر گرفتن تمایلات مردم اریتره و برخلاف خواست مشروع ملت ، مجوز الحاق این سرزمین را به اتیوپی صادر کرد(24)و هایلاسلاسی هم آن را به تصرف درآورد . اریتره به منظور 1200 کیلومتر مرز مشترک با دریای سرخ و داشتن دو بندر حیاتی مساوه(25)و عصب(26)و ذخائر و منابع معدنی فراوان برای اتیوپی اهمیت زیادی دارد و لذا هایلاسلاسی گفته بود :
« ما خواهان سرزمین اریتره هستیم نه مردم آن »
و در 15 نوامبر 1962م رادیو آدیس آببا اعلام کرد که :
« اریتره از این پس به عنوان استان چهاردهم امپراطوری اتیوپی به شمار خواهد آمد » .[378]پس از مبارزه مسلحانه مردم مسلمان اریتره برای آزادی سرزمین خود از یوغ اتیوپی آغاز شد البته جبهه آزادی بخش اریتره ( E . L . f ) (27)در دسامبر 1960م تشکیل شده بود .
در سال 1974م گرچه هایلاسلاسی سقوط کرد و هایله ماریام طرفدار شوروی روی کار آمد اما سلطه اتیوپی بر اریتره نه تنها ادامه یافت بلکه رژیم جدید بر حملات خود علیه مبارزین مسلمان شدت بخشید و هایله ماریا اعلام کرد :
« همان طور که برای نابودی ماهی های دریا باید تمام آب دریا را تخلیه کرد برای از بین بردن انقلاب اریتره باید قسمت اعظم این ملت را از بین ببریم »
و پس از آن 1500 روستا را به آتش کشیده و بیش از 80000 غیر نظامی را به قتل رسایندند و 300 هزار گاو و شتر را از بین بردند . این تهاجم وحشیانه موجب متواری شدن عده ای از ساکنان اریتره شد که حدود یک میلیون نفر آواره اتیوپی و بقیه راهی سودان شدند . (28)با این وجود ، مبارزین در سالهای 1975م تا 1977 موفق شدند تمام شهرهای اریتره بجز بنادر عصب ، مساوه و شهر اسمره را آزاد کنند اما در سال 1978م نیروهای نظامی اتیوپی با حمله از سه محور نقاط مزبور را به تصرف درآوردند و مبارزین ناگزیر به روستاها عقب نشینی کردند . (29)در سالهای اخیر ارتش آزادی بخش اریتره به همت مسلمانان موفق شد بندر استراتژیک مساوه ( واقع در کنار دریای سرخ ) را تصرف نموده و با قطع جاده های تدارکاتی - نظامی ، نیروهای دولتی اتیوپی ناچار به عقب نشینی شدند . اریتره بخاطر بمبارانهای شدید بیمارستانها ، اردوگاههای آوارگان و تدارکات پشت جبهه را در خاک را در خاک سودان قرار داد و حتی امکانات خود را از راه خشکی از طریق سودان دریافت می نمود که با توافق جعفر نمیری رئیس وقت سودان با ماریام این کمک ها قطع گردید . (30)[379]اریتره 5 میلیون نفر سکنه دارد که 80% آن مسلمان ، 15% مسیحی و 5% بت پرست هستند . مسلمین به زبان عربی تکلم می کنند . بت پرستان زبان محلی دارند و بین مسیحیان زبان تیگره رواج دارد مسلمانان غالبا در دشتهای شرقی و غربی سکونت داردند ولی مسیحیان در نقاط مرتفع و فلاتها زندگی می کنند . 78% مردم اریتره در روستاها هستند که به کشاورزی مشغولند . بقیه در شهرها می باشند . اساس فعالیتهای اقتصادی اریتره بر کشاورزی و دامداری استوار است . کشاورزی غنی داشته موز و سایر میوه های فصلی و انواع سبزی از محصولات زراعی آن می باشد . ثروت دامی اریتره که شامل گاو و گوسفند و شتر است ، به ده میلیون راس بالغ می گردد .
مهمترین منابع معدنی آن عبارتند است از : طلا ، نیکل ، آهن ، مس ، منگنز ، کبالت ، نقره ، آلومینیوم ، پتاسیم ، و نفت . در سال 1973م هایلاسلاسی امتیاز بهره برداری از معادن اریتره را به 18 کمپانی بزرگ خارجی داده بود که مسلمانان با مبارزه ای مستمر اجازه غارت منابع سرزمین خود را به آنان ندادند . تنها پالایشگاه آن در بندرعصب استقرار یافته . و کارخانه های کمپوت سازی و تولید سیمان در سایر شهرها بویژه اسمره ( مرکز آن ) می باشد . (31)
پاورقي:-----------------------------------------------------------------
24 - سازمان ملل اتحاد فدرالی اریترهه با اتیوپی را تصویب کرده بود که هایلاسلاسی بطور یکجانبه آن را ندیده گرفت و سرزمین اریتره را یک ایالت اتیوپی خواند .
25 - Massaouah ( مساوه یا مصوع )
26 - Assob
27 - Eritrea
28 - اقلیتهای مسلمان در جهان ، ترجمه ایرج کرمانی ص 236 .
29 - جنبشهای آزادیبخش ص 159 .
30 - پسیام انقلاب ش 54 ، 29 اسفند 1360 .
31 - مردم اریتره در آوریل 1993م با 8/99% آراء تحت نظارت سازمان ملل متحد به استقلال سرزمین خود رای مثبت دادند و اتیوپی و چند کشور دیگر از جمله جمهوری اسلامی ایران استقلال آن را به رسمیت شناختند .