مراکش ( مغرب )
(3)
کشور مراکش که حکومت مشورطه سلطنتی دارد با 458730 کیلومتر مربع وسعت در ساحل شرقی اقیانوس اطلس و ساحل جنوبی دریای مدیترانه ، غرب الجزیره و در شمال غربی افریقا قرار دارد . نزدیکترین کشور افریقائی به اروپای جنوبی ، مراکش است و ارتباط آن با اروپا از طرزق جبل الطارق انجام می گیرد .
اراضی بیابانی آن در نواحی شرقی بوده و کوههای اطلس در شمال غربی آن قرار دارند . در سواحل شمالی آب و هوای مدیترانه ای و در ساحل غربی آب و هوای اقیانوسی حاکم است . ارتفاعات مرکزی موجب اعتدال آب و هوای این نقاط می شود .
مراکش 24824000 نفر سکنه دارد که 46% آن در نقاط شهری و بقیه در روستاها سکونت دارند . رشد جمعیت 8/2% و تراکم نسبی 1/54 نفر در کیلو متر مربع است . 65% مردم از نژاد سامی ( عرب ) ، 34% برابر و 1% بقیه از نژاد سفید اروپائی هستند . زبان اداری و بازرگانی مراکش فرانسوی است ولی قبایل ، به زبان بربری سخن می گویند . 99% مردم مسلمان و سنی مذهبند .
مغرب ( مراکش ) در ادوار باستانی بخشی از امپراطوری کارتاژ بود که شمال افریقا خلیج سرت در لیبی تا اقیانوس اطلس ) حکومت می کرد . در سال 146 قبل از میلاد بدست رومیان افتاد که در آن زمان جزو موریتانی بود و حکومت اروپائیان تا رن هفتم میلادی ( قرن اول هجری ) بر آن ادامه یافت .
در اواخر قرن اول هجری ، مسلمانان پس از درگیری با اروپائیان و بربرها این ناحیه را جزو قلمرو خود نمودند و دین اسلام و زبان عربی در آن رواج یافت .
در قرون 15 و 16 میلادی قوای اسپانیائی و پرتقالی بنادر مراکش را تصرف کردند . در قرن شانزدهم حکومت محلی شریفهای علوی مراکش ، تابع دولت[368]عثمانی شد ولی در قرن هفدهم اروپائیان بر آن دست یافتند .
از سال 1912م مغرب میان فرانسه و اسپانیان تقسیم شد و استعمار این سرزمین آغاز گردید . مردم مسلمان بخصوص قبائل در نقاط کوهستانی ، قیامهایی را بر علیه متجاوزین ترتیب دادند که عبد الکریم ریفی رهبری آنها را به عهده داشت .
اسپانیائی ها در سال 1915م وی را زندانی نمودند ولی پس از 11 ماه آزاد شد . در پایان جنگ اول اسپانیا به سرکوبی شدید و کشتار مردم قبایل ریف پرداخت اما با ادامه قیام مردمان ریفی در سال 1921م در ناحیه ریف ، نظام جمهوری به رهبری عبد الکریم ریفی برقرار شد و رفته رفته قلمرو جمهوری مذکور به 20000 کیلومتر مربع بالغ گردید . قوای فرانسه از اوائل سال 1924 م برای جلوگیری از گسترش انقلاب ، به خاک ریف حمله کردند و سر انجام در سال 1926م جمهوری ریف را ساقط کردند . و عبد الکریم ریفی را به جزیره رئونیون در اقیانوس هند تبعید کردند ، وی در بین راه گریخت و به مصر پناهنده شد . در سال 1938م از سوی شاه مراکش ، عبد الکریم ریفی لقب قهرمان ملی گرفت ، سرانجام مراکش در سال 1056م استقلال خود را بدست آورد و پس از استقلال حسن دوم ، پادشاه مراکش شد . (4)[369]ثروت اصلی آن فسفات است که از این لحاظ نسختین صادر کننده جهانی است . تنزل شدید قیمت فسفات کسری موازنه آن را به 13 میلیارد دلار در سال 1990 م رسانید . بهای آن که 68 دلار در سال 1975 میلادی بود به 30 دلار در سال 1989 میلادی رسید و بدهی آن را به 17 میلیارد دلار افزایش داد . خشکسالی ها این چالش اقتصادی را افزون کرد . جنگ با صحرا ، نفرات ارتش را دو برابر نمود و 45% بودجه سرمایه گذاریها به هزینه نظامی اختصاص یافت . بحران مزبور منجر به[370]آن شد که رژیم ، سوبسیدها را قطع کرده و به کاهش دستمزدها بپردازد که در سال 1990 م با شورش شهر فارس مواجه شد . قریب به 30% سکنه مراکش زیر خط فقر قرار دارند (5)و نرخ رشد جمعیت که هر روز در حال افزایش است هزینه های بیشتری را برای ارائه خدمات بهداشتی - رفاهی و اجتماعی می طلبد . 67% مردم بیسوادند که بالاترین رقم در آفریقای شمالی است . تولید ناخالص ملی در سال 1988 م 83/17 میلیارد دلار بوده که 6/18% به کشاورزی ، 31% به صنعت و 4/50% به خدمات اختصاصی داشته است . نرخ تورم در این کشور به 8% بالغ می گردد .
مراکش از 30 استان و دو ناحیه شهری تشکیل شده و مرکز حکومت آن بندر رباط است که در کنار اقیانوس اطلس می باشد . فاس و کازابلانکا از شهرهای مهم آن می باشد .
در کازابلانکا مسجدی است که ظرفیت 80000 نفر نمازگزار را دارد و یکی از وسیع ترین مساجد جهان اسلام است .
پاورقي:------------------------------------------------------------------------
3 - ناحیه مغرب شامل جزیره بزگی است که مسلمانان آن را در قدیم مغرب الاقصی می نامیدند و به سه کشور مراکش ، الجزایر و تونس تقسیم می شد بعضی هم شمال افریقا را مغرب می گویند ، هم اکنون مراکش به مغرب هم موسوم است . 4 - گیتاشناسی کشورها - محمود محجوب - فرامرز یاوری - تهران گیتاشناسی 1362 ، صفحات 320 و 321 . 5 - فاصله بین دستمزدها در این کشور بسیار بالاست و کمترین دستمزد آن 391 درهم است که پائین ترین سطح درآمد در جهان است و بالاترین درآمد برای یک مدیر کل در این کشور 30000 درهم می باشد .