حدیث شماره 3

3- مُحَمّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمّدٍ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنِ النّضْرِ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْ عَاصِمِ بْنِ حُمَيْدٍ قَالَ قَالَ سُئِلَ عَلِيّ بْنُ الْحُسَيْنِ ع عَنِ التّوْحِيدِ فَقَالَ إِنّ اللّهَ عَزّ وَ جَلّ عَلِمَ أَنّهُ يَكُونُ فِي آخِرِ الزّمَانِ أَقْوَامٌ مُتَعَمّقُونَ فَأَنْزَلَ اللّهُ تَعَالَى قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَدٌ وَ الْ‏آيَاتِ مِنْ سُورَةِ الْحَدِيدِ إِلَى قَوْلِهِ وَ هُوَ عَلِيمٌ بِذاتِ الصّدُورِ فَمَنْ رَامَ وَرَاءَ ذَلِكَ فَقَدْ هَلَكَ‏
اصول كافى جلد 1 صفحه: 123 رواية: 3

ترجمه :
3- از امام چهارم عليه‏ السلام راجع به توحيد پرسش شد، فرمود: خداى عزوجل دانست كه در آخرالزمان مردمى محقق و موشكاف آيند از اين رو و سوره (((قل هو الله احد))) و آيات سوره حديد را كه آخرش (((و هو عليم بذات الصدور))) است نازل فرمود، پس هر كه براى خداشناسى غير از اين جويد هلاك است.

شرح :
مرحوم مجلسى (ره) علت نزول آيات را براى مردم كنجكاو سه چيز دانسته:
1- تا فكر دقيق و عميق آنها در معانى اين آيات به كار افتد
2- تا در خداشناسى به افكار خود تكيه نكنند بلكه به مضامين همان آيات اكتفا كنند
3- تا اين آيات معيار و ميزانى باشند كه افكار خود را بر آنها عرضه كنند و درست و نادرست آنرا بازشناسند، ولى پيداست كه اين سه معنى لازم و ملزوم يكديگرند و به يك معنى رجوع كنند. زيرا تا در آيات تعمق نكند نتواند آنها را معيار قرار دهد و چون معيار قرار داد به افكار خود تكيه نكند و مراد از آيات شش آيه اول سوره حديد (سوره 57) قرآنست كه اينك ترجمه آنرا ذكر مى‏كنيم و توضيح و تفسيرش را كه مناسب اين مختصر نيست به اهل تعمق وا مى‏ گذاريم، بعد از بسم الله الرحمن الرحيم چنين فرمايد:
(1) آنچه در آسمانها و زمين است تسبيح خدا گويند و او نيرومند و فرزانه است
(2) پادشاهى آسمانها و زمين خاص اوست، او زنده كند و بميراند و به همه چيز تواناست
(3) او اول و آخر است و آشكار و نهانست و به همه چيز داناست
(4) اوست كه آسمانها و زمين را در شش روز آفريد سپس بعرش پرداخت، آنچه به زمين فرو رود و آنچه از آن برون شود و آنچه از آسمان فرود آيد و آنچه به سويش بالا رود همه را خدا مى‏ داند، هر جا كه باشيد او با شماست و به آنچه مى‏ كنيد بيناست
(5) پادشاهى آسمانها و زمين خاص او است و تمام كارها به خدا بازگشت مى‏ نمايد
(6) شب را بروز در آورد و روز را به شب در آورد و او از درون سينه‏ ها آگاه است.