نگهبان شهرهاي خدا و نگهبان بندگان پروردگار ، پادشاه زمان ، سلطان محمود ، از استرداد حرمين شريفين که در دست دشمنان تجاوزگر بود و فتوحات جليله ، بسيار مسرور و شادمان گرديد و براي استقبال با شکوه از کليدهاي حرمين شريفين فرمان همايوني صادر گرديد . تا به اين وسيله نسبت به کعبه معظّمه و روضه مطهّره ، تجليل و تعظيم شاياني ابراز گردد .
آنگاه بر اساس فتوايي که از سوي مفتي اعظم پايتخت صادر شد ، مقرّر گرديد که در منابر و محافل به دنبال نام پادشاه لقب « غازي » افزوده گردد . ( 1 )
يکي از اين دو کليد ، روز 26 محرّم الحرام 1228 هـ . و ديگري در غرّه جمادي الاولاي همان سال به استانبول مرکز پايتخت اسلامي شرف وصول بخشيد . در اين دو روز بر اساس فرمان همايوني مراسم با شکوهي ترتيب يافت . در اين مراسم پرآوازه شيخ الاسلام ، قائم مقام ، وزرا ، وکلا ، رجال دربار و همه ارتشيان ـ از پياده و سواره ـ حضور داشتند .
اين مراسم از مقابل « سلطان ايّوب » مسجد مقدّسي که ابوايّوب انصاري ( رحمه الله ) در آن مدفون است ، تا مقابل باب عالي ( کاخ پادشاه ) ادامه داشت .
در طول اين مسيرِ بسيار طولاني ، مردم مشتاق و با ايمان در دو طرف خيابان صف کشيده بودند و رجال دولت با لباسهاي رسمي از مقابل باب عالي حرکت کردند . رييس تشريفات دربار « عنبرآقا » از سوي دربار در پيشاپيش آنها گام برمي داشت و دو عدد سيني بسيار شفّاف نقره اي را با کمال وقار و احترام در دست گرفته بود ، که يکي براي حمل کليد کعبه معظّمه و ديگري
براي حمل کليد روضه مطهّره از پيش تهيّه شده بود . يکي از اين سيني ها را عنبر آقا شخصاً حمل مي کرد و ديگري را کدخداي دربار به دست گرفته بود . ( 2 )
شرکت کنندگان در اين مراسمِ با شکوه ، يکدل و يکصدا صلوات و سلام مي فرستادند و مأموران ويژه تشريفات دربار نيز در چهار طرف « امانتهاي مقدّسه » ( 3 ) با نغمه هاي دلنشين تکبير ، آواي توحيد را در فضاي شهر طنين انداز مي ساختند .
از نجات يافتن سرزمين مقدّس حجاز از دست خوارج ، همه ممالک اسلامي مسرور و شادمان بودند و مأمورين تشريفات دربار با آواي روحبخش تکبير ، که از دلهايي مالامال از عشق و شور برمي آمد ، بر سرور و شادي تماشاچيان مي افزودند .
مشاهده اين مراسم شکوهمند ، مردان و زنان بي شماري را که در دو طرف مسير ايستاده بودند ، به شدّت تحت تأثير قرار داده ، اشک محبّت آنان را بر گونه هايشان سرازير ساخته بود .
مراسم استقبال کليدهاي مبارک ، با آرامش و متانت خاصّي از « ادرنه قاپوسي » آغاز و از طريق راه ديواني ( ديوان يولي ) به باب عالي منتهي گرديد .
سلطان محمود غازي با پاي پياده به استقبال کليدها شتافت و از در
مياني تا مقابل غرفه « خرقه شريف » ، ( 4 ) در پيشاپيش استقبال کنندگان حرکت کرد ، آنگاه با کمال تعظيم و تجليل ، خود را با خرقه شريفه رسول خدا ( صلي الله عليه وآله ) متبرّک نمود . آنگاه مفتي اعظم و قائم مقام را که در دايره خرقه شريف حضور داشتند ، و بابا پاشا را که در آن ايّام ميهمان دربار بود ، با ديگر اعيان ، اشراف و رجال دولتي ، جدا جدا مورد تفقّد و عنايت قرار دادند .
سلطان محمود غازي از کمال مسرّت و انبساط خاطر ، شخصاً به کاخ مشهور به « اَسکي سراي » قدم رنجه فرموده ، شيخ الاسلام سيّد عبدالله دري زاده ، قائم مقام رشدي پاشا ، بابا پاشا نخستين پيک تيزتک بشارتگر ، کد خداي مصر ، ترجمان حرمين شريفين و سرايدار مخصوص دربار را مورد عنايت قرار داده ، به هر يک خلعت و پوستيني مطابق شأن و رتبه شان عطا کرد .
به محمّد علي پاشازاده و اسماعيل بيگ که کليد حرمين را آورده بودند و لطيف آغا که کليددار پاشاي ياد شده بود ، به هر کدام دو تاج افتخار « طوغ » و « صور غوج » مرحمت نمود . ( 5 )
به شخص محمّد علي پاشا ، والي عالي شأن مصر نيز به عنوان قدرداني از مساعي جميله اش ، عنايت خاصّي مبذول داشته ، شمشير مرصّعي با يک لوح تقدير با خطّ همايوني ، توسّط « سعيدآغا » رييس تشريفات دربار فرستاده شد .
در اين شادي بزرگ و مسرّتِ مباهات انگيز ، سه شبانه روز همه اهالي استانبول غرق شادي و سرور شدند و اين خبر مسرّت بخش توسّط قاصدان تيزپا به همه بلاد اسلامي گزارش گرديد .

***
1 ـ « غازي » به معناي جهادگر ، از مادّه « غزوه » به معناي جهاد و پيکار در راه خدا است .
2 ـ با توجّه به اين که بين وصول دو کليد ، سه ماه و اندي فاصله بوده و در هر کدام با تشريفات جداگانه اي ، مراسم استقبال انجام گرفته به نظر مي رسد که مؤلّف محترم اين دو مراسم را در اينجا بدون تفکيک از يکديگر مطرح کرده است .
3 ـ منظور از امانتهاي مقدّسه ، اشياي گرانبهاي منسوب به رسول خدا ( صلي الله عليه وآله ) ، اهلبيت و اصحاب مي باشد که در رأس آنها « خرقه شريف » قرار دارد و آن جامه منسوب به پيامبر اکرم ( صلي الله عليه وآله ) است . دندان پيامبر اکرم و يک تار موي منسوب به آن حضرت ، قرآن منسوب به اميرمؤمنان ( عليه السلام ) ، شمشير منسوب به اميرمؤمنان ، ناودانهاي طلاي کعبه ، کليدهاي کعبه ، پرده هاي کعبه ، شمشيرها ، قرآنها ، زره ها و ديگر ادوات رزمي منسوب به اصحاب ، که همه آنها تحت عنوان : « امانتهاي مقدّسه » در موزه « توپ قاپو » در استانبول نگهداري مي شود .
4 ـ « خرقه شريف » جامه منسوب به رسول اکرم ( صلي الله عليه وآله ) است که بنا بر مشهور ، رسول خدا اين جامه را در ميان اهالي ترکيه ، در مدينه منّوره به ميزبان خود « خالدبن زيد » مشهور به : « ابوايّوب انصاري » به رسم يادگاري مرحمت فرمود . و اين لباس پس از ارتحال وي در استانبول ، در دست اعقاب او دست به دست گشته ، در عهد عثمانيها به دربار منتقل شده و اينک در يک صندوق طلا ، به انضمام قرآن و شمشير منسوب به اميرمؤمنان ( عليه السلام ) در داخل غرفه خاصّي در موزه توپ قاپو با تشريفات ويژه اي نگهداري مي شود . ديگر امانتهاي مقدّسه در فضاي وسيعتري در پيرامون اين غرفه محافظت مي شوند .
5 ـ اين تاجها که « طوغ » و « صورغوج » ناميده مي شد ، نشانهاي افتخاري بود که در دوران خلافت عثماني به پاشاها ، بر اساس شخصيّت ، سابقه و خدماتشان داده مي شد و تعداد آنها از يک تا سه بود ، گفته مي شد : پاشاي طوغدار ، دو طوغدار و سه طوغدار .