آسمان پرستى

پرستش زمين به تدريج از رونق افتاد و جاى آن را آسمان پرستى گرفت . در عصر سلطنت ((شانگ ها))، معبودى به نام ((تى ياشانگ تى )) مورد پرستش و عبادت عموم قرار داشت . او خداوندگار جهان علوى يا خاقان آسمانها پنداشته مى شد. پادشاهان براى به دست آوردن بركت آسمانها و باران به او متوسل مى شدند. مقام و مرتبه آسمان را بالاتر از زمين مى دانستند. در هنگام رزم ، به وسيله كاهنان ، رضايت ((شانگ تى )) را طلب مى كردند. وقتى خاندان چو به سلطنت رسيدند، به جاى ((تى )) خداى آسمان را به ((تين )) ملقب كردند. ((تين )) يعنى ((آسمان )) كه منزلگاه ارواح عاليه و مقام مقربين است . پادشاهان خاندان چو و خاندان خاقان هميشه رابطه خود را با آسمان نگاه مى داشتند و همه ساله در ايام ويژه اى از سال ، پادشاه به منظور اهداء قربانى ها و نياز به درگاه خداى آسمان در محرابى كه در جنوب پكن به نام آسمان بنا كرده بودند، مراسمى انجام داد و هدايائى از بخور معطر و موى بز و مقدارى سنگ با ارزش و ابريشم خام و طعام و شراب و غلات عرضه مى داشت . خاقان نه مرتبه پيشانى بر خاك مى سود. مردم چين بر اين باور بودند كه بدون انجام اين اعمال هرگز ميان زمين و آسمان توافق و اعتدال و وحدت صورت نخواهد گرفت (148).