1. توسل به اسما و صفات خدا

يكى از اقسام توسل، خواندن خداوند به اسما و صفات اوست. اين نوع توسل در روايات، بالأخص در ادعيه اهل بيت(عليهم السلام)، فوق العاده بارز و چشمگير است.

در اين مورد به دو حديث بسنده مى كنيم:

1. ترمذى در سنن خود از بريده نقل مى كند، پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم)شنيد مردى چنين مى گويد:
« اللّهمّ انّى أسألك بانّى أشهد أنّك أنت اللّه لاإله إلاّ أنت، الأحد، الصمد، الذي لم يلد ولم يولد، ولم يكن له كفواً أحد».
«خدايا من از تو درخواست مى كنم به گواهيم بر اينكه تو آن خدايى هستى كه جز تو خدايى نيست، تو احد و صمد هستى كه نه مى زايد و نه زاييده شده است و نه براى او مانندى يافت مى شود».

فقال النبي: لقد سألت اللّه باسمه الأعظم الذى إذا دُعى به أجاب، وإذا سُئل له أعطى.(1)
پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم)فرمود: تو خدا را به وسيله اسم اعظم او خواندى، كه اگر او

به آن اسم خوانده شود اجابت مى كند و اگر از او چيزى خواسته شود عطا مى نمايد.

2. در دعايى از امام باقر و صادق (عليهما السلام)چنين وارد شده است :

«اللّهمّ انّي أسألك باسمك العظيم الأعظم، الأعزّ الأجلّ الأكرم الذي إذا دُعيتَ به على مغالق أبواب السماء للفتح بالرحمة انفتحت، وإذا دُعيتَ به على مضايق أبواب الأرض للفرج انفرجت، وإذا دعيت به على العسر لليسر تيسّرت».(2)
«خدايا من از تو سؤال مى كنم به نام بزرگ و بزرگتر، گرامى تر و برترت، نامى كه اگر به آن نام بر درهاى بسته آسمان براى باز شدن، خوانده شوى باز مى شود، واگر به آن نام بر گشايش درهاى زمين خوانده شوى گشوده مى گردد، و اگر به آن نام براى آسانى خوانده شوى آسان گردد».

دعاى جوشن كبير نمونه اى بارز از اين نوع توسل است كه همگان در شبهاى قدر مى خوانيم.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1 . سنن ترمذى:5/515، شماره 3475.
2 . طوسى، مصباح المتهجد:374.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------