برونئی[262](18)
کشور برونئی که به برونی دارالسلام معروف است در جنوب شرقی آسیا و بر ساحل شمال غربی بزرگترین جزیره مجمع الجزایر مالزی برونتو قرار گرفته و در شمال آن دریای چین جنوبی واقع است . سلطان نشین برونئی 5765 کیلومتر مربع وسعت دارد . بخش شرقی و و رود لیمبانگ (19)از یکدیگر جدا می شوند .دره های رود بلایت (20)ورود توتونگ(21)و نیز سلسله ای از تپه ها و باتلاق ها در بخش غربی قرار دارند . به طور کلی سرزمین برونئی به جز جلگه ساحلی باریک شمالی ، ناهموار و تپه ای است آب و هوای آن گرم و مرطوب بوده و متوسط درجه حرارت در این کشور به 30 درجه سانتی گراد می رسد .
در سال 579 ق برونئی به صورت سلطان نشین اداره می شده است ، اسلام در تاریخ 829 هجری قمری ( 1425م ) وارد این سرزمین گردید . چون برونئی ایستگاهی برای کشتی های انگلیسی که عازم چین بود ، محسوب می شد . تحت سلطه بریتانیا درآمد . قانون اساسی آن در سال 1952م تصویب شد و در سال 1983 ( 1362ش ) به استقلال رسید و در 1985م به ضویت سازمان ملل درآمد . به لحاظ تقسیمات کشوری به چهار ناحیه تقسیم می شود که هر کدام از این نواحی توسط رئیس ناحیه که وزیر اعظم آن را منصوب نموده ، اداره می شود . پارلمان آن که همان شورای مقننه است ، 22 عضو دارد . مرکز حکومت آن بندر سری بگاوان(22)و شهر مهمش « کوالابلایت » است . برونئی با مالزی ، سنگاپور ، اندونزی ، تایلند ، فیلیپین و انگلیس مناسبات سیاسی و تجاری دارد .
آمار سال 1990م سکنه آن را 264000 نفر ذکر نموده(23)که 65% آن در[263]کانونهای شهری سکونت داشته اند . رشد جمعیت 7/3% و تراکم نسبی آن 8/45 نفر در کیلومتر مربع می باشد . هجوم مهاجرین خارجی که از چین و مالزی باین سرزمین می آیند باعث بالا بردن نرخ رشد جمعیت آن گردیده است . مالایائی ها برونئی 70% سکنه آن را تشکیل می دهند . چینی ها و ایبانهای ساراواک به ترتیب دومین و سومین گروه نژادی این سرزمین می باشند . زبان رسمی آن مالایائی است که به خط غربی و لاتین نوشته می شود . زبان انگلیسی و چینی هم رواج دارد . دین رسمی آن اسلام و اکثریت مردم مسلمانندو مسلمانان اغلب سنی شافعی مذهبند . اقلیت بودائی ، مسیحی و آنیمست ( دین ابتدائی ) در آن سکونت دارند .
اقتصاد آن به نفت متکی است و منبع اصلی درآمد مردم از این ذخیره زیرزمینی می باشد . (24)کشاورزی و ماهیگیری در آن رواج دارد و محصول مهم صادرات آن نفت و کائوچو می باشد . برنج و ماهی خوراک اصلی مردم است .
واحد پول آن دلار برونئی ( BDS ) برابر با 100 سنت می باشد .
19 - Limbange
20  - belait
21 - tutong
22 - seribegavan
23 - سالنامه جمعیتی جهان 1990 میلادی - محمدرضا عسگری .
24 - دومین تولید کننده نفت در آسیای جنوب شرقی پس از اندونزی . 25 - اسلام در ژاپن .