آیا سخن ابن‌تیمیه در مورد دفن پیامبر صحیح است؟

  • 1395/06/23 - 15:05

همان‌طور که پیامبر اکرم (صلى‌الله‌عليه‌وآله) حضرت علی (علیه السلام) را در موارد فراوان به عنوان خلیفه و جانشین خود انتخاب فرمود، در مورد غسل و کفن و دفن پیکر پاک خود نیز علی (علیه السلام) را وصی خود قرار داد، که با وجود روایات فراوان در این خصوص باز هم برخی از معاندان مانند ابن‌تیمیه حرانی این فضیلت را منکر می‌شوند.

با وجود روایات فراوان در منابع معتبر عامه، در خصوص وصیت پیامبر اکرم (صلى‌الله‌عليه‌وآله) برای غسل، کفن و دفن ایشان توسط حضرت علی (علیه السلام)، باز هم مشاهده می‌شود که پس از گذشت قرن‌ها، معاندان کینه توز، این فضیلت را منکر می‌شوند.
در این بین ابن‌تیمیه که سردمدار دشمنی با اهل بیت (علیهم السلام) است، در کتابش آورده است: «پیامبر دفن نشد، مگر در شب و در روز دفن نشده است و او قبل از فوتش کسی را به ملازمت قبرش فرمان نداد و علی ملازم او نبود و او در خانه عایشه دفن شد و علی با عائشه بیگانه بود.»[1]

برای پاسخ به این گزافه‌گویی‌ها، از خود سخنی نمی‌گوییم، بلکه ابن‌تیمیه و هم‌فکران او را به کتبی ارجاع می‌دهیم، که در منظر آن‌ها از صحیح‌ترین کتاب‌هاست.
1) طبری در کتابش نوشته است: «علی بن ابی‌طالب و عباس بن عباس بن عبدالمطلب و فضل بن عباس و ... کسانی بودند که پیامبر (صلى‌الله‌عليه‌وآله) را غسل دادند. علی (علیه السلام) در هنگام غسل، پیامبر (صلى‌الله‌عليه‌وآله) را به سینه چسباند و در حالی‌که پیراهن پیامبر (صلى‌الله‌عليه‌وآله) بر اندامش بود، از روی پیراهن حضرت را غسل می‌داد و دست خود را بر بدن پیامبر (صلى‌الله‌عليه‌وآله) نمی‌رسانید. کسی‌که در داخل قبر پیامبر فرود آمد، علی بن ابی‌طالب بود.»[2]
2) بیهقی به نقل از عامر گفته است: «علی و اسامه و فضل بن عباس، پیامبر (صلى‌الله‌عليه‌وآله) را داخل قبر گذاشتند و علی (علیه السلام) در حال غسل دادن بدن رسول خدا (صلى‌الله‌عليه‌وآله) می فرمود: «بِأبی وَ أنتَ وَ أُمّی طیِّباً حَیّاً وَ مَیِّتاً.[3] پدر و مادرم فدایت! که پاک زندگی کردی و پاک مردی.»
3) ابن‌عساکر به روایتی از انس بن مالک اشاره می‌کند که پیامبر اکرم (صلى‌الله‌عليه‌وآله) به حضرت علی (علیه السلام) فرمود: «تو مرا غسل می‌دهی و مرا در داخل لحد می‌گذاری و پس از من برای مردم قرآن و سنت را بیان می‌داری.»[4]
4) ذهبی که دشمنی او با اهل بیت رسول خدا (علیهم السلام) آشکار است، در کتاب سیر اعلام النبلاء به روایتی از یزید بن بلال اشاره کرده است که او از حضرت علی (علیه السلام) نقل کرده که حضرت فرمود: «أوصَی النَّبی أن لا یُغَسِّلَه أحَدٌ غَیری.[5] پیامبر (صلى‌الله‌عليه‌وآله) به من وصیت کرده که جز من، کسی او را غسل ندهد.»
5) لیلی غفاریه که از اصحاب امیرالمؤمنین (علیه السلام) در جنگ جمل بود، می‌گوید که به نزد عایشه رفتم و از او سؤال کردم: آیا از پیامبر (صلى‌الله‌عليه‌وآله) فضیلتی درباره علی (علیه السلام) شنیدی؟ عایشه گفت: آری! پیامبر اکرم (صلى‌الله‌عليه‌وآله) فرمود: «یا عائِشَة! دَع لِی أخی، فَإنَّه أوَّلُ الناسِ بِی إسلاماً وَ آخِرُ النّاسِ بی عَهداً عِندَ المَوتِ، وَ أوَّلُ النّاسِ بِی لَقیاً یَومَ القیامَة.[6] عایشه! برادرم علی را به من واگذار، او اولین کسی است که اسلام آورده است و آخرین کسی است که در هنگام مرگ با من وداع می‌کند و اولین کسی است که در قیامت با من ملاقات خواهد کرد.»
6) از ابن‌عباس نقل شده است که در مورد حضرت علی (علیه السلام) گفته است: «او کسی است که پیامبر را غسل داد و داخل قبر گذاشت.»[7]
سخنی که با ابن‌تیمیه و هم‌فکران او می‌توان داشت این است که این چند روایت، تنها بخشی از بسیار روایاتی است که در خصوص این موضوع بیان شد. چگونه این روایات را نادیده گرفته و چشم بر حقیقتی انکارناپذیر می‌بندید.
آیا ابن‌تیمیه گمان کرده است، هر آن‌چه را که او از روی خصومت و عناد انکار کند، وجود ندارد و دیگر مسلمانان سخنان جاهلانه او را می‌پذیرند؟
دشمنان اهل بیت (علیهم السلام) بدانند طبق روایات وارده، این عایشه و ابوبکر بودند که در هنگام دفن پیامبر اکرم (صلى‌الله‌عليه‌وآله) حضور نداشتند و توفیق وداع با آن حضرت را از دست داده بودند. آن‌گونه که ابن ابی‌الحدید و دیگران به نقل از عایشه آورده‌اند: «ما از دفن پیامبر آگاه نشدیم، جز در آخر شب که صدای بیل را شنیدیم.»[8]

پی‌نوشت:

[1]. مختصر منهاج السنة، ابن‌تیمیه، دار ابن جوزی، بیروت: ص320
[2]. تاریخ الامم و الملوک، طبری، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج2، ص238
[3]. دلائل النبوة، بیهقی، دارالنوادر، بیروت: ج7، ص243
[4]. تاریخ مدینة دمشق، ابن‌عساکر، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج42، ص387
[5]. سیراعلام النبلاة، ذهبی، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج2، ص478
[6]. تاریخ مدینة دمشق، ابن‌عساکر، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج42، ص45
[7]. المستدرک علی الصحیحین، ابن ابی الحدید، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج3، ص120، ح4582. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
مسند احمد، احمد بن حنبل، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج1، ص430، ح2353
[8]. شرح نهج البلاغة، ابن ابی الحدید، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج13، ص39
مسند احمد بن حنبل، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج6، ص247

نویسنده: محمد یاسر بیانی

تولیدی

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.