پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ وهابیان به پیروی از ابن تیمیه در برخورد با امور قطعی و روایات صحیح و حتی متواتر که با اعتقاداتشان سازگاری ندارد، منهج و شگرد خاصی دارند. این روش خاص و منحصر به‌فرد، تأثیر به‌سزایی در انحراف مسلمانان از حقیقت اسلام داشته است.
می‌دانیم که یکی از مهم‌ترین پایه‌های تفکر سلفی‌گری، رجوع به سلف صالح است، یعنی ما باید برای اصلاح خود و جامعه از پلیدی‌ها و اشتباهات به مسلمانان قرون طلایی اسلام نگاه کنیم و بر طبق فهم و عمل ایشان عمل کنیم، و حتی هر آن‌چه را آنان قبول ندارند و ترک کرده‌اند، ترک کنیم. گذشته از اشکالات بسیاری که به این نظریه وارد است و خود مسلمانان نیز امروزه می‌دانند که عمل تمام مسلمانان و تابعین و تابعین تابعین نمی‌تواند الگوی مناسبی، برای ما باشد و اشکالات بسیاری به آن‌ها وارد است، ولی وهابیان با اتکا به این پیش فرض نوعی شگرد منحصر به‌فرد را در بحث‌های کلامی و اعتقادی در پیش می‌گیرند.
در اغلب موارد، آن‌ها در برابر هر آن‌چه مخالف نظرشان باشد، با جزمیت خاص و قاطعیت می‌گویند: هیچ‌یک از سلف به این امر عمل نکرده است، و یا این روایت از سلف نقل نشده است، در هیچ‌یک از کتب صحاح سته نیامده است. اما هنگامی‌که تحقق می‌شود، آن روایت در کتب صحاح سته موجود است و یا موارد زیادی داریم که سلف به این فعل عمل کرده‌اند، این شگرد خطرناک، باعث شده است، خیلی‌ها به ابن تیمیه و پیروان وهابی وی اعتماد کنند، و دچار انحراف شوند.
ذهبی که خود از بزرگان علوم حدیث است، به این انحراف ابن تیمیه توجه کرده است، وی با تعجب می‌گوید: «حق ان یقال کل حدیث لایعرفه ابن تیمیه لیس بحدیث.[1] شایسته است هر حدیثی را که ابن تیمیه نمی‌شناسد، حدیث ندانیم!»
این امر به پیروان سرسخت وهابیت، مانند آلبانی نیز رسیده و آن‌ها نیز، آن را مورد اشکال و اعتراض قرار داده‌اند. آلبانی از بزرگ‌ترین حدیث‌شناسان معاصر وهابی است. او بارها بر ابن تیمیه اعتراض و وی را به‌خاطر رد احادیث صحیح و عالی نکوهش و از این امر، ابراز تعجب می‌کند. وی ذیل حدیث «اَنتَ وَلی کُِل مُومنِِ بَعدِی.. تو (ای علی) ولی همه مومنان بعد از من هستی» می‌گوید:
«عجیب است که ابن تیمیه، این حدیث را تکذیب کرده است و چگونه او جرأت بر تکذیب این روایت کرده است، به‌نظر، تکذیب او در این روایت، شتاب‌زدگی وی در رد شیعیان بوده است.»[2]
در بین بزرگان روایت و حدیث اهل سنت قطعاً ابن حجر عسقلانی از بزرگ‌ترین عالمان و امیرالمؤمنین حدیث است. وی در این‌باره می‌گوید: «او(ابن تیمیه) به حافظه‌اش و آن‌چه در سینه داشته، اعتماد کرده است، ولی انسان در معرض فراموشی است. وی به دلیل اعتراض به علامه حلی و رد کلام علامه و شیعیان کارش به توهین به علی (علیه السلام) کشیده شده است.»[3]
حافظ جزری از بزرگان حدیث، در اشاره به کلام ابن تیمیه، در رد حدیث غدیر نیز می‌گوید: «به کسی‌که می‌خواهد روایت «مَن کنت ُمَولاه، فَهذه عَلی مَولاه» را تضعیف کند، نمی‌توان توجه کرد.»[4]
متأسفانه این رویه در گفته‌های پیروان وهابی ابن تیمیه نیز بسیار دیده‌ شده است. با مرور کلمات ابن باز و ابن عثیمین و سلفی‌ها این مورد را بسیار می‌بینیم، که باید توجه شود که تا این شگرد، در رد و تصحیح روایات، نزد مسلمان تأثیری نداشته باشد. باید در کلام ایشان تامل کرد و ادعا و بلوف‌های آن‌ها را بدون تحقیق نپذیرفت.

پی‌نوشت:

[1]. ابن تیمیه حیاته و عقایده، صائب عبدالحمید، ص69، موسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی، قم،1426ق.
[2]. سلسلةالاحادیث الضعیفة، محمد ناصرالدین آلبانی،ج3، ص156، ریاض، مکتبةالمعارف، 1422ق.
[3]. لسان المیزان، ابن حجر عسقلانی،ج6، ص319 بیروت، موسسة‌الاعلمی، 1406ق.
[4]. اَسنی المطالب، محمدجزری، ص48، اصفهان، بی‌تا.