امروزه برخی چنین می پندارند که وهابیت تنها با شیعه مخالف است ، حال آن که هجمه آنان به مذاهب فقهی و کلامی اهل سنت کمتر از شیعه نیست . در این مقاله قصد داریم به دیدگاه وهابیت و نویسندگان این فرقه درباره مذاهب اهل سنت بپردازیم و نمونه هایی از هجمه علمای وهابیت علیه مذاهب اهل سنت را بیان کنیم تا روشن شود که این فرقه تنها خود را پیروان سنت واقعی رسول الله ص دانسته و باقی مذاهب را اعم از شیعه و سنی ، اهل بدعت می دانند .

الف : در شرح عقیده واسطیه تالیف ابن تیمیه آمده است :

ماتریدیه و اشعریه - که از مهمترین فرقه های کلامی اهل سنت هستند - مخالف اهل سنت اند .
عثیمین می گوید : از سخن ابن تیمیه استفاده می شود که هر کس با روش آنان مخالفت کند از اهل سنت و جماعت بیرون است .به طور مثال اشاعره و ماتردیه از اهل سنت به شمار نمی ایند .زیرا روش انان مخالف پیامبر اکرم ص و اصحاب است . از این رو اشتباه می کنند کسانی که اهل سنت را به سه گروه سلفی ، اشاعره و ماتردیه تقسیم کرده اند . چگونه تمام این گروهها اهل سنتند در حالی که با یکدیگر اختلاف دارند ؟ در حالی که غیر از حق چیزی جز ضلالت و گمراهی نیست ؟.... از این رو امکان ندارد این گروهها در حق جمع گردند چنانچه دو ضد با یکدیگر قابل جمع نیستند .... (1)

ب : وی در جای دیگر از ان کتاب نیز تصریح می کند که اشاعره و ماتریدیه از اهل سنت نیستند و ان دو خلاف طریق سلف را رفته اند .(2)

ج : عثیمین در پاسخ به این سوال که ایا تقسیم اهل سنت به گروههای کلامی اشاعره و ماتردیه صحیح است یا خیر ؟ می گوید :
اختلاف در روش این گروهها بسیار روشن است و امکان ندارد که واژه اهل سنت را بر دو روش متغایر و متضاد به کار برد . از این رو اهل سنت مخصوص مدرسه ابن تیمیه است نه مدرسه اشاعره و ماتریدی و هر دو گروه را از اهل سنت شمردن ظلم و جمع بین ضدین است که محال است .(3)

با توجه به اینکه بیشترین مذهب اهل سنت از لحاظ کلامی را اشاعره تشکیل می دهند ،لذا بعد از شیعه بیشترین هجمه وهابیت متوجه ایشان است به گونه ای که وهابیون کتب زیادی را علیه اشاعره و بر ضد انها تدوین کرده اند .
به عنوان مثال به چند نمونه اشاره می شود :

1- ابن الحنبلی کتابی درباره قرآن و کلام الهی به نام الرساله الواضحه فی الرد علی الاشاعره نوشته است . نویسنده وهابی این کتاب که تنها خود را از جمله اهل سنت و جماعت می داند ، اشاعره و ماتردیه را از اهل سنت به شمار نیاورده و هر گاه مسئله ای را بیان می کند دیدگاه اشاعره ، معتزله و ماتردیه و سایر فرقه ها را در مقابل قول اهل سنت قرار می دهد . مثلا گفته : اشاعره بر این عقیده اند و اهل سنت با انان مخالفند . (4)
وی همچنین نظر اشاعره را در مورد قرآن مانند نظر مشرکین دانسته و انها را اهل بدعت و مخالف قران و سنت معرفی کرده و گفته است :

به تحقیق اشاعره به سبب بدعتهایشان با صریح قران و سنت پیامبر ص، عقل و اجماع ادیان الهی مثل یهود و نصارا مخالفت کرده اند و از کفار و قریش در تکذیب قران فراتر رفته اند . (5)

2- دکتر عبد الرحمن بن صالح محمود ( از نویسندگان وهابیت ) در مقدمه کتاب خود دو گروه را برای اسلام خطرناک دانسته :

اول روشنفکران و ناسیونالیسم ها که به اسلام اعتقادی ندارند و دوم پیروان متکلمین و تصوف . وی ان گاه فرقه های کلامی اشعری و صوفی را خطرناک تر از این دو گروه شمرده است . او در قسمتی از کتاب خود چنین می نویسد : .... مایه تاسف است که مذهب اشاعره در بین بسیاری از مردم به مذهب اهل سنت و جماعت مشهور شده است او در ادامه می گوید : مذهب اشاعره همواره در حال گسترش است از این رو در رد ان باید به کتابهای ابن تیمیه مراجعه کرد . (6)

3-عبد الرحمن بن محمد بن قاسم در کتاب الدرر السنیه که مشتمل بر افکار وهابیت است ، اقوال بزرگان اهل سنت را در زمینه های مختلف بیان کرده است . و انها را رد نموده است

4- دکتر شمس الدین وهابی مسلک نیز کتابی را در رد اهل سنت و علمای مورد قبول ایشان نوشته و در ان اهل سنت را اهل بدعت معرفی کرده است (7)

5- در کتاب تناقض اهل الهواء و البدع فی العقیده نیز که توسط یکی دیگر از نویسندگان وهابیت نوشته شده ، حملات زیادی به اشاعره و ماتردیه شده و انها را از فرقه مرجئه شمرده است .

6- در کتاب منهج السلف و المتکلمین فی موافقة العقل و النقل نیز یکی از وهابیون ردیاتی را بر اشاعره و ماتردیه نوشته است .(8)

پی نوشت :

(1) شرح العقیده الواسطیه ص22

(2) همان ص 463

(3) مجموعه فتاوی و مسائل العثیمین 1/50

(4) ابن الحنبلی - الرسالة الواضحة 1/201

(5) ابن الحنبلی - مقارنه بین قولی الاشاعره و المشرکین فی کلام الله . الرساله الواضحه ... 2/388 و 2/397

(6) عبدالرحمن بن صالح المحمود، موقف ابن تیمیه من الاشاعره ج1 و نیز مقاله عبد العزیز بن باز در مجله مجتمع الکویتیه ش 958

(7) دکتر شمس الدین ،جهود علماء الحنفیه فی ابطال عقائد القبوریه

(8) منهج السلف و المتکلمین فی موافقة العقل و النقل 2/459