متن مقاله
خداوند متعال می‌فرماید: «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِذا ضَرَبْتُمْ في‏ سَبيلِ اللَّهِ فَتَبَيَّنُوا وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ أَلْقى‏ إِلَيْكُمُ السَّلامَ لَسْتَ مُؤْمِناً تَبْتَغُونَ عَرَضَ الْحَياةِ الدُّنْيا فَعِنْدَ اللَّهِ مَغانِمُ كَثيرَةٌ كَذلِكَ كُنْتُمْ مِنْ قَبْلُ فَمَنَّ اللَّهُ عَلَيْكُمْ فَتَبَيَّنُوا إِنَّ اللَّهَ كانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبيراً.[نساء/94] اى كسانى‌كه ايمان آورده‌‏ايد! هنگامى‌كه در راه خدا گام مى‏‌زنيد (و به سفرى براى جهاد مى‏‌رويد)، تحقيق كنيد! و به‌خاطر اين‌كه سرمايه ناپايدار دنيا (و غنايمى) به‌دست آوريد، به كسى‌كه اظهار صلح و اسلام مى‏‌كند، نگوييد: «مسلمان نيستى.» زيرا غنيمت‌هاى فراوانى (براى شما) نزد خداست. شما قبلًا چنين بوديد؛ و خداوند بر شما منّت نهاد (و هدايت شديد). پس، (به‌شكرانه اين نعمت بزرگ،) تحقيق كنيد! خداوند به آن‌چه انجام مى‏‌دهيد، آگاه است‏.»
همان‌طور که در آیه مشاهده شد، خداوند در این آیه تصریح کرده است، هرکس اظهار شهادتین کرد، رهایش کنید و او را نکشید، زیرا اظهار شهادتین حتی به ظاهر، در اسلام فرد کفایت می‌کند.
از آن‌جا که معمولا آیات الهی به‌خاطر یک مناسبت تاریخی، اجتماعی و ... در مدت 23 سال بر پیامبر (صلی الله علیه و آله)  نازل می‌شدند، مفسران در رابطه با شأن نزول این آیه چنین آورده‌اند: «حضرت رسول اكرم (صلی الله علیه و آله) لشكرى بر جمعیتی فرستاد، که از میان آن جمعیت فقط «مرداس فدکی» مسلمان بود. قوم او تا جمعیت مسلمانان را مشاهده کردند، فرار کردند. ولی مرداس که از قبل اسلام آورده بود، با مال و متاع و غنائم خود به كوهى پناه گرفت، وقتی لشكر اسلام تكبيرگويان رسيدند، مرداس فدكى، تكبيرگويان پایين آمد و بر مؤمنان سلام كرد، اسامه بن زيد فوراً و با یک ضربه شمشیر، سر از تن او جدا کرد و هر چه که داشت غارت کرد. خبر به پیامبر (صلی الله علیه و آله)  رسيد. حضرت بسيار غمگین شد و فرمود: اى اسامه! كسى را كشتى كه از شرك تبرّى كرده بود، اسامه گفت: يا رسول اللَّه! اظهار شهادتین او از ترس شمشیر بود. حضرت فرمود: آیا تو از قلب او خبر داری که بدانی راست می‌گفت یا دروغ!؟»[1]
از این آیه و روایت کاملاً مشخص است، که اسلام برای جان و مال اشخاصی که حتی اظهار اسلام می‌کنند، احترام فراوانی قائل است و شهادتین لفظی را در اظهار اسلام کافی می‌داند. این در حالی است که گروه‌ها و جریان‌های تکفیری مثل وهابیت، داعش، جبهه النصره، لشکر جهنگوی، لشکر صحابه و ... با علم کردن پرچم اسلام، در مقابل دستورات قرآنی و روایی عمل کرده و مسلمانانی را که شهادتین می‌گویند، نماز اقامه می‌کنند و به دستورات اسلامی عمل می‌کنند، بی‌باکانه به شهادت می‌رسانند!

پی‌نوشت:

[1]. فخر رازی، مفاتیح الغیب، دار احياء التراث العربي‏، بيروت‏، 1420ق، ج11، ص189.
طبری، جامع البیان، دار المعرفه‏، بيروت‏، 1412ق، ج5، ص141.

نویسنده: مجتبی محیطی